Morgunblaðið - 29.12.2000, Qupperneq 65

MORGUNBLAÐIÐ
FOSTUDAGUR 29. DESEMBER 2000
6,5
—>•-
BREF TIL BLAÐSINS
53 ár frá því
Palestínu var skipt
Frá Guðjóni V. Guðmundssyni:
UM ÞESSAR mundir eru 53 ár frá
því að framið var eitt af verstu níð-
ingsverkunum í sögu mannkynsins,
þá ákváðu Sameinuðu þjóðirnar að
skipta Palestínu á milli aðfluttra
gyðinga og hinna arabísku íbúa
landsins. Þrátt fyi'ir stöðugan
straum gyðinga til landsins þá voru
hinir innfæddu mun fleiri eða um
1,4 milljónir á móti 650 þúsund
gyðingum. Samt áttu þeir aðfluttu
að fá rúman helming landsins og
ekki nóg með það, fleiri arabar en
gyðingar bjuggu á þeim landsvæð-
um er gyðingunum voruætluð.
Svona var nú réttlætiskennd hinna
háu herra heimsins í þá daga.
Margir munu fullyrða að lítið hafí
hún skánað. Er nokkur furða að
Palestínumennirnir hafí neitað með
öllu að fallast á svona óheyrilegt
ranglæti. Þarna var í reynd verið
að svipta þá sjálfsákvörðunarrétti
sínum. Arabaríkin sem þá voru
hinn opinberi málsvari Palestínu-
mannna töldu sig knúin að beita
hervaldi til að koma í veg fyrir
þessa óréttmætu ráðstöfun á land-
inu. Arabaríkin fóru mjög halloka í
stríðinu við gyðingaherinn enda
verr vopnum búin, hermennirnir
illa þjálfaðir og allt skipulag meira
og minna í molum. Þegar samið var
um vopnahlé á milli herjanna árið
1949 hafði gyðingaríkið bætt við sig
11% af flatarmáli Palestínu umfram
það sem SÞ höfðu fært því á silf-
urfati. Árið 1955 réðust gyðingar á
Ghazasvæðið, áriðl956 á Egypta-
land. Ái-ið 1967 réðust þeir fyr-
h-varalaust á nágranna sína og her-
tóku allt land Palestínu sem og stór
svæði í Sýrlandi. Jórdaníu og
Egyptalandi, nokkrum árum síðar
réðust þeir inn í Líbanon og her-
tóku þar land. Eins og allir vita
sem á annað borð fylgjast með því
helsta sem er að gerast í heiminum
þá berjast Palestínumenn þessa
dagana vonlausri baráttu við ofur-
efli hernámsliðsins á seinustu land-
skikunum sem þeir enn byggja,
þarna hefur þetta fólk þraukað
seinustu 33 árin og mátt þola linnu-
lausar kúgunar- og ofbeldisaðgerð-
ir af hálfu ísraelsmanna, það er
sprengt í loft upp, skotið á færi
barið, til óbóta, fangelsað þar sem
það er pyntað skipulega. Hús þess
sem og önnur mannvirki þurrkuð
út með eldflaugaregni. Útgöngu-
bann sett á það tímunum saman,
rafmagn tekið af og lokað fyi-ir
vatn í tíma og ótíma. Sem sagt allt
hugsanlegt gert til þess að kvelja
fólkið og niðurlægja og fyrir það
eitt að vilja lifa sem frjálsir menn í
eigin landi, neita að láta hrekja sig
burt og rýma fyrir heiraþjóðinni.
Einn af frumkvöðlum ísraelsrikis
Ben Gurion skildi þessa afstöðu.
Hann sagði eitt sinn sem oftar:
Væri ég arabaleiðtogi myndi ég
aldrei undirrita samkomulag við
ísrael. Það er eðlilegt, við höfum
tekið land þeirra. Það hefur verið
gyðingahatur, nasistarnir, Hitler,
Ausehwitz en var það þeirra sök?
Þeir sjá aðeins eitt. Við komum og
stálum landi þeirra. Hví skyldu
þeir sætta sig við það? Sara Roy,
bandarískur gyðingur og starfs-
maður Hai-vard-háskóla, sagði
meðal annars í blaðagi'ein fyiár
nokkrum árum. Sagan hefur gert
okkur þann sársaukafulla grikk að
þau tíðindi sem voiu mikil og gleði-
leg Gyðingum voru stórslys flestum
Palestínumönnum. Það er brýnt að
menn séu opnir fyrir þessu ólíka
mati á sömu tíðindum og skilji það.
Allt annað er hreppasjónarmið og
sýnir mikla vöntun á umburðar-
lyndi. Við getum ekki varðveitt
okkar minni með því að afneita
minningu Palestínumanna. Um leið
og við neituðum að vera áfram
fórnarlömb sögunnar gerðum við
aðra að fórnarlömbum. Og þegar
við neitum að horfast f augu við
þetta, þá gerist ekki annað en við
verðum fórnarlömb á nýjan leik.
Það er smánarblettur á samfélagi
þjóðanna að sitja með hendur í
skauti, hreyfa hvorki legg né lið
þessari þrautpíndu þjóð til hjálpar.
Israelsmenn eru nasistar nútímans,
sá sem ræður þar för er enginn
annar en djöfullinn sjálfur.
GUÐJÓN V. GUÐMUNDSSON,
Helgalandi 5, Mosfellsbæ.
Brattabrekka
Frá Ómarí Arasyni:
í MORGUNBLAÐINU 21. desem-
ber er sagt frá útboði á vegafram-
kvæmdum á Bröttubrekku og sagt
að í framkvæmdafréttum Vegagerð-
arinnar sé lögð áhersla á að nýr veg-
ur skuli heita „Vestfjarðavegur um
Dalafjall", því það sé „réttara". Er
þessi nafnabreyting vegna þess að
núverandi vegur liggi ekki lengur
um hina gömlu Bröttubrekku. Rétt
er að leiðin liggur ekki lengur um
hina fornu Bröttubrekku, en það ör-
nefni er þó ekki alllangt frá núver-
andi vegastæði. Hins vegar er
hvergi að fínna örnefnið Dalafjall. Á
sumrum áranna 1929 til 1932 var
faðir minn, Ari Guðmundsson vega-
verkstjóri í Borgamesi, með flokk
manna við lagningu þessarar leiðar
og var hún þá kölluð „Vesturlands-
vegur um Bröttubrekku". Hefur
Bröttubrekku-nafnið haldist á þess-
ari leið síðan. Brú var byggð á
Bjarnadalsá 1930 af Sigfúsi Krist-
jánssyni. Leiðin var opnuð til um-
ferðar 1932, en árið 1931 fór fyrsti
bflhnn yfir og voru í honum Ari Guð-
mundsson, Friðrik Þórðarson bfl-
stjóri, Guðmundur Björnsson sýslu-
maður og Jón „veiðimaður",
sennilega Jónsson. Þar sem Bröttu-
brekku-nafnið hefur haldist í um það
bil 70 ár á þessari leið og á þjóðleið-
inni um aldir, finnst mér engin rök
mæla með því að búa til nýtt nafn
sem aldrei hefur heyrst og á engin
örnefni að höfða til. Séu rökin að
menn séu á leið í Dalina, mætti með
sömu rökum kalla heiðina Borgar-
fjall fyrir þá sem eiga leið í Borg-
arfjörðinn. Þetta eru að sjálfsögðu
engin rök. Er ekki í lagi að gömul ör-
nefni fái að halda sér þó þjóðleiðin
breytist lítillega? Það hefur áður
gerst að leið sé færð en örnefnið lát-
ið samt halda sér t.d. leiðin um
Kamba og um Bólstaðahlíð. Ef knýj-
andi er að breyta nafninu á þessari
leið, finnst mér starfsmenn Vega-
gerðarinnar menn að meiru ef þeir
létu þennan fjallveg heita áfram
„Brattabrekka“ þar til rétt nafn
finnst, sem byggir á réttum örnefn-
um, þar sem leiðin liggur um. Ég
ítreka enn að það er ekkert fjall á
þessari leið sem heitir „Dalafjall“.
Er ekki sanngjarnt að hafa það
sem réttara er?
ÓMAR ARASON,
Stuðlaseli 36, Reykjavík.
Er lýðræðið komið
úr tísku í Reykjavík?
Frá Sigurbirni Halldórssyni:
FRAM TIL þessa hefur fulltrúi
starfsmanna hjá Strætisvögnum
Reykjavíkur, SVR, jafnan setið
fundi stjórnar fyrirtækisins. Nú hafa
þau boð verið látin út ganga að stjórn
SVR verði lögð niður og málefni
strætisvagnanna sett undh' sam-
göngunefnd borgarinnar. En þar
með er ekki öll sagan sögð því þau
skilaboð fylgdu með að inn á fundi
samgöngunefndar sé ekki óskað eftir
nærveru fulltrúa starfsfólks.
Fonnaður samgöngunefndar hef-
ur látið hafa eftir sér í fjölmiðlum að
eðlilegt sé að þessi háttur verði hafð-
ur á enda sé aðkoma starfsmanna að
stjórnkerfinu „leifar frá síðustu öld“.
Aðkoma starfsmanna að stjómum
stofnana byggir á lýðræðislegum
hefðum og félagslegum forsendum.
Það hljómar óneitanlega undarlega
að heyra staðhæft að lýðræðið sé
orðið úrelt og félagsleg sjónarmið
heyri til liðinni öld.
Þetta eru nokkur tíðindi og spurn-
ing hvort hið sama verði látið gilda
um kennara, sem sæti hafa átt í
fræðsluráði, leikskólakennara, sem
hafa átt fulltrúa í leikskólaráði og
starfsmenn Orkuveitu í stjórn veitu-
stofnana. Verða fulltrúar starfs-
manna alls staðar hraktir úr stjórn-
um stofnana eða mun það
einvörðungu eiga við um starfsmenn
SVR? Verður það okkar hlutskipti að
verða fórnarlömd nýrra stjórnunar-
hátta í Reykjavíkurborg? Munu hin-
ar starfsstéttirnar enn um sinn halda
sínum fulltrúum í stjórnum sem taka
stefnumarkandi ákvarðanir sem
snérta starfsvettvang þeirra?
Ef það er gamaldags og heyrir lið-
inni öld að vilja viðhalda lýðræðisleg-
um vinnubrögðum þá held ég að við
kjósum að vera ögn gamaldags. Að
vísu ætla ég að leyfa mér að efast um
að lýðræðið verði nokkru sinni úrelt.
Það gæti hins vegar hæglega hent
stjórnmálamenn, sem neita að virða
félagsleg sjónarmið, að úreldast fyrr
en varir.
SIGURBJÖRN HALLDÓRSON,
fyrsti fulltrúi
starfsmanna hjá SVR
N útímaflugvélar
Frá Jóni Karli Ólafssyni:
REYKJAVÍKURFLUGVÖLLUR
og framtíð hans er nú mjög til um-
ræðu og eru greinilega skiptar skoð-
anir um framtíð hans. Eins og gengur
gætir oft misskilnings í þessari um-
ræðu, enda er hér um flókið mál að
ræða. Eins og staðan er núna stefnir
í, að kosið verði um 4-5 mismunandi
kosti, þar sem flugvöllur er byggður á
ýmsa vegu á margvíslegum uppíyll-
ingum út í sjó, nýjum flugvelli er
skellt fyrir utan Hafnarfjörð, eða
flugið allt flutt til Keflavíkui’. Það er
oft með ólíkindum að heyra rök and-
stæðinga flugvallarins og þær hug-
myndir sem þeir hafa. Hér er um það
flókið mál að ræða, að það er nær
ómögulegt fyrir allan almenning að
kynna sér málin nægilega vel til að
geta í raun valið á milli allra þessai-a
kosta.
Gott dæmi um þetta er bréf sem
sent var til Morgunblaðsins hinn 15.
desember með yfirskriftinni „Reykja-
rikui'flug\'öllur“. í greininni segir
m.a. að menn verði að taka tillit til
þess að „nútímaflugvélar" eru mun
hentugri til innanlandsflugs en núver-
andi Fokker-flugvélar Flugfélags Is-
lands, og síðan að þessar svokölluðu
nútímaflugvélar þurfi ekki eins lang-
ar flugbrautir, vegna bættra stað-
setningartækja í flugvélunum! Því er
haldið fram að flugbrautir séu nú þeg-
ar óþarfar umfram 800 metra og í fyr-
Sængurverasettut
egjpsknbómuftmeo
satinátetó
irsjáanlegri ft-amtíð verði þær á milli
400-600 metra langar. Þetta eru af-
skaplega áhugaverð vísindi og flest-
um þeim sem flugi’ekstur stunda nýj-
ar fréttir. Til upplýsinga er rétt að
taka fram að Fokker-flugvélar Flug-
félags íslands eru með þróaðri
skrúfuþotum sem notaðar eru í áætl-
unai-flugi í dag. Skrúfuþotur sömu
stærðar, sem framleiddar eru í dag,
þurfa ekki stvttri brautir. Það eru
engar breytingar sjáanlegar á þessu í
næstu framtíð. Allar flugvélar sem
eru í almennri framleiðslu eru á flest-
an hátt sambærilegar við núverandt
flugvélaflota, þ.e. fastvængjur en ekld
þyrilvængjur. Helsta breytingin í dag
er að flugvélar eni að stækka, eins og
hugmyndir um nýjar og enn stærri
risaþotur sýna. Flugvélar í svipuðum
stærðarflokki og Fokker-flugvélar
notast nú í vaxandi mæli við þotu-
hreyfla í stað skrúfuhreyfla. Þessai’
breytingai- hafa það síst í för með sér
að þörf á flugbrautum breytist og í
mörgum tilfellum þurfa slíkar flugvél-
ar lengri flugbrautir.
Þetta dæmi lýsir e.t.v. í hnotskum
þeim vanda sem við stöndum frammi
fyrir í þessari fyrirhuguðu kosningu
þar sem mjög erfitt verður að meta
gildi þeirra upplýsinga sem munu
flæða yfír allt á næstu mánuðum. “T
JÓN KARL ÓLAFSSON,
framkvæmdastjóri
Flugfélags íslands.
Súrefiiisvörur
Karin Herzog
V ita-A-Konibi
NUDDNAM
hefst 10. janúar nk.
Kvöld-og helgarnám.
Upplýsingar og innritun í síma
897 2350 og 511 1085
virka daga frá kl. 13 — 17.
Nuddskóli Guðmundar,
Hólmaslóð 4, Reykjavík.
Almanak
Þjóðvinafélagsins
er ekki bara almanak
í því er Árbók íslands meö fróðleik
um árferði, atvinnuvegi, (þróttir,
stjórnmál, mannslát og margt fleira. ■
Fæst í bókabúðum um allt land.
Fánlegir eru eldri árgangar, allt frá
1946.
Sögufélag,
Fischersundi 3,
sími 551 4620
ámmóta/góttnn!
Fataleiga Garðabæjar,
sími 565 6680.
Opið virka daga frá kl. 10 til 18, laugardaga frá kl. 10 til 14.
FISKBUÐIN HAFBERG
Gnoöarvogi 44, sími 588 8686
STÓR HUMAR