Skírnir

Volume

Skírnir - 01.12.1906, Page 42

Skírnir - 01.12.1906, Page 42
■230 Islenzk höfuðból. Skirnir. á íslenzkar bókmentir og gefið þeim sérstakan blæ, að prentsmiðjan, lengst af bin eina prentsmiðja á landinu, var á Hólum allan þennan langa tíma. Eg hygg að eng- inn geti efast um það, að, að svo miklu leyti sem hægt •er að tala um nokkrar mállýzkur hér á landi, þá sé það norðlenzkan, sem borið hefir sigur úr býtum sem bókmál vort Islendinga, og orsökin til þessa er að mínu áliti ekki eú, að talað sé hreinna og betra mál á Norðurlandi en annarstaðar á Islandi, heldur einmitt sú, að prentsmiðjan var á Hólum, og íslenzkar bókmentir voru þess vegna á þ>essu timabili í þrengri merkingu norðlenzkar bókmentir. Þegar því á alt er litið, er engin furða þótt Norðlend- ingar þættust hart leiknir utn aldamótin 1800, er þeir voru sviftir öllum þessum miklu menningarmeðulum og tekinn frá. þeim biskupinn, skólinn og prentsmiðjan. Asamt öðrum stólsjörðum voru Hólar þá seldir fyrir 2,400 ríkisdali. Þá var Hóladýrðin horfin, ekkert sem minti á fyrri frægð annað en dómkirkjan. — Um þær mundir var, eins og kunnugt er, mikill skortur á alls konar nauðsynjavörum útlendum og þá einnig timbri. Þetta notuðu eigendur Hóla sér á þann hátt, að þeir rifu niður hinar miklu byggingar sem voru á Hólum, til þess að selja nágrönnunum við með uppsprengdu verði. Þá var t. d. rifin Auðunnarstofan, sem staðið hafði um 500 ár. Hólar voru þannig bænda eign í nær 80 ár, eða til 1882, að sýslunefnd Skagfirðinga keypti þá fyrit' 14000 kr. og stofnaði þar búnaðarskóla, sem síðan hefir verið hald- inn þar. Á þessum árum hafa Hólar blómgast að nýju. Nú er þar reist stórt og vandað timburhús, túnið sléttað, matjurtagarðar hlaðnir, gróðrarstöð komið á laggirnar, og árlega njóta þar um 50 bændaefni tilsagnar, svo að það £r aftur komið lif og fjör »heima« á Hólum. Af húsum og húsaskipun á Hólum á tíð biskupanna þar, mun eg fljótt yfir sögu fara, því að til er ágæt ritgerð um það efni eftir prófast Jóh. Þorsteinsson í Stafholti prentuð í Tímariti Bókmentafélagsins 7. árg. Vísa eg
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103

x

Skírnir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.