Skírnir - 01.08.1913, Side 9

Guðrún Ósvifursdúttir og W. Morris.
201
sér alla söguna aftur, og var rödd hennar svo að manni
rann kalt vatn milli skinns og hörunds. Oteljandi eru
slík dæmi. En Guðrún er kvenmaður, og Bolli einn af
þýðlyndustu hetjunum í fornsögum. Skyldi líka Kjart-
an hinn hugprúði klökkva svo léttlega? Já, það lætur
Morris hann gera. Þegar Kjartan spyr gjaforð Guðrúnar
segir Laxdæla að »hann brá sér ekki við þat«. I kvæði
Morrisar kallar Þuríður hann á tal, en varla er Guðrún
nefnd þegar hann fer að skjálfa: »Hvað er að þér syst-
ir, er hún dauð?« — Skilnaðurinn við Ingibjörgu sýnir
okkur Kjartan grátandi: »Lítt reyndi hann að bera sig
karlmannlega, en lét heit tárin hrynja ótt yfir kinn«.
Ekki er Ingibjörg miklu stiltari: hún er skjálfhent þegar
hún réttir honum moturinn: »Fegin vildi eg að hún
Guðrún þín hataði mig ekki, þegar hún fréttir um mig«.
I stað þess alls stendur í Laxdælu : »ok höfðu menn þat
fyrir satt at þeim þótti fyrir at skiljast*. Og á svipað-
an hátt komast jafnan gömlu sögurnar ykkar að orði
þegar hetjunum er mikið niðri fyrir: »það var sögn
manna«, »það ætluðu flestir menn« o. s. frv. Höfundur-
inn vill ekki ábyrgjast neitt um það sjálfur; hann lætur
bara vottana gefa sitt hljóðiega og varmælta vitni. Hann
fer fijótt yfir, því hann veit að hetjurnar fara brátt aftur
að brjóta óklökkvandi
»í stórhríðum æfinnar mannraunaís«.
Hafið þið tekið eftir því í Laxdælu að Kjartan nefnir
aldrei Guðrúnu við nokkurn mann, og að enginn (nema
einu sinni Ingibjörg) þorir heldur að hafa nafn hennar i
frammi við hann? Mikið þykir mér vera komið undir
þessari þagmælsku. Leyfið mér að taka aftur skilnað
Kjartans og Bolla í Noregi. Bolli hefði þurft að vera
bermæltur, því liann langar að vita hvort Ingibjörg sé
komin Kjartani í Guðrúnar stað. En hann hefir ekki
dirfsku til að segja: »Er þér Guðrún úr minni liðin?«
Nei, forníslenzkir kappar eru hugstórir menn, en þess
konar kjarki eru þeir ekki gæddir. Hann segir: »Höfum
fyrir satt at þú munir fátt þat er á íslandi er til skemt'