Skírnir - 01.08.1913, Síða 82

274
Giordano Bruno.
samvizku sinni. Skriftafaðir hans tók þessu svo, að hann bauð
honum harSri hendi, að hann skyldi kæra vágest þennan fyrir
rannsóknarréttinum og geyma hans vandlega innan læstra dyra,
unz rannsóknarrótturinn næði honum á vald sitt. Mannauminginn
hlýddi boði skriftaföður síns, svo sem sanntrúuðum manni katólsk-
um samdi, og í maímánuði 1592 var Giordano Bruno færður úr
húsi hans í dýflissu rannsóknarréttarins.
Svo fór sem fyr í Toulouse, að Giordano Bruno fann eigi, að
hann væri í missætti við katóisku kirkjuna eða hefði brotið bág
við hana. Hann hafði kynst bæði Kalvínstrúarmönnum og Lúthers
trúarmönnum og enga fulluægju fundið anda sínum, enda þótt þeir
ærið þröngsýnir. Þótti honum svo, sem katólska kirkjan ætti bezt
við sig og taldi sig henni lítt ósamþykkan. Hann skýrði rann-
sóknarróttinum frá andlegri lífsrevnslu sintii, tilfinningum og skoð-
unum, eins og gott og hreinskilið barn, og vænti þess, að menn
mundu skilja sig og leyfa sér að vera óáreittum í ættlandi sinu.
Hann játaði fúslega, að sór mundi hafa skjátlast í ýmsn, og sagði
svo, að helzta þekking sín væri þekking um vankunnandi sína, og
kvaðst óska þess fremur öilu, að fá að lifa í friði við kirkjuna.
Kannsóknarrétturinn í Rómaborg krafðist þess, að Giordano
Bruno yrði seldur í hendur sínar, og var hann því fiuttur frá
Venedig til Rómaborgar. Rannsóknarrétturinn í Rómaborg bae það
fyrir, að svo mjög kvæði að viilutrú hans, að í Rómaborg bæri að
rannsaka mál hans og dæma, og hlaupist hefði hann á brott úr
klaustri þar í grendinni. Sex ár sat hann í myrkvastofu í Róma-
borg, og reyndu menn á marga vega að fá hann til að hverfa frá
skoðunum sínum. En hann lét eigi bugast. Þótt hann sæi fram
undan með fullri vissu hæðilegan kvaladauða, hólt hann fast við
skilning sinn á kristinni trú gagnstætt kenning kirkjunnar, og
veitti því bein afsvör, að afneita kenningu sinni og skoðunum
sinum. Að síðustu var sendur á hendur honum maður sá, er
Bellmarin hét. Hann þótti ágætastur kappræðumaður með Krist-
munkum og allra manna rökfimastur. Honum var á hendur falið
að hrekja skoðanir Giordano Brunos og færa honum heim sanninn.
En það áhlaup varð árangurslaust, og var þá hætt öllum þeim
tilraunum. Þótti páfa og rannsóknarrétti nú sýnt, að Giordano
Bruno mundi eigi af láta villunni og snúast á betri veg. Bellmarin
var sæmdur kardínálabatti, en Giordano Bruno var rekinn úr
munkareglunni, bannsettur og seldur í bendur veraldlegum valds-
mönnum, og sú ósk látin fylgja, að houum yrði refsað mildilega