Skírnir - 01.08.1913, Side 84

276
Giordano Bruno.
starFandi listsnild heimssálarinnar. Eektu þe3sar hreyfingar og
dragðu síðan þræðina saman í skilning hugsunar þinnar. Þá skynj-
arðu guð, því að guð er hugsun þín, guð er sálin í sálu þinni,
svo sem hann og er sálin í náttúrunni.
Hvað ertu sjálfur? Ein af hinum hreyfanlegu sórmyndum guðs.
Einmitt sem einstakur sórhluti, sem öllu öðru er að einhverju leyti
frábrugðinn, hefir þú hlotið eilíft líf sjálfstæðlegt. Hyndirnar
breytast: líf og dauði, fögnuður og þjáning. En guð er síveraudin.
Og þú ert hluti af guði. Þú ert eilífur. Gegnum fögnuð og þján-
ing, líf og dauða, þokast þú upp að hinu óendanlega marki, þar
sem alt sameinast í guði.
Guð er eigi auðið að skilja. Löngun þinni til að skilja hann
verður aldrei fulleægt, því að sem einstök vera ertu takmarkaður,
eu guð er ótakmarkaður. Þú getur trúað á guð. Því, sem þú
veizt um hann, geturðu að eins lýst með neitunarorðum: óendan-
legur, ótakmarkaður, óskiljanlegur. Æðsta þekking þín er þekking
á vanþekking þinni.
Eðli mannsins er guðsþráin. Kærleikurinn knyr hann áfram,
kærleikurinn til Ijóssins. Hið endanlega þráir hið óendanlega.
Eilífa þráin, sem aldrei linnir, aldrei verður fullnægt aldrei fær
bvíld, er dýpsti leyndardómur lífsins«. — — —
Með Giordano Bruno hefst nýtt tímabil í framfarasögu manns-
andans. Hann er brautryðjandi mannsandans á svæði heimspek-
innar, og hann er á báli brendur sem píslarvottur sannleikans,
vísindanna, frjálsrar hugsunar, og nýrrar hugmyndar, nýs skilnings
á guði og alheiminum. Hann hefir fyrstur sett fram þær hugsanir,
er eigi verður aftur slept eða horfið frá. Hann hefir brugðið upp
nýju og björtu ljósi, sem síðan hefir lýst á framfarabrautinni.
Tæpum 300 árum eftir dauða hans var honum reistur bautasteinn
á Campo di fiore, þar sem hann var brendur, og mótstöðumenn
katólsku kirkjunnar vegsama enn minningu hans, einkum á Ítalíu
og Frakklandi. Sá bautasteinn er meira verður, að menn hafa
fallist á skoðanir hans og hlaðið ofan á grundvöll þann, er hann
lagði fyrstur. Hann er andlegur faðir hinna ágætustu spekinga, er
síðan hafa uppi verið. Líf hans, kenning hans og dauði hans setur
hann meðal stórmenna mannkynsins og velgjörðarmanna þess.
Minning slíkra manna á ekki að fyrnast, þótt aldir líði.
Janus Jónsson.