Skírnir - 01.08.1915, Side 1

V eturinn.
»Fjórðungi bregður til fósturs« sögðu íslenzku spek-
íngarnir, sem spakmælin sömdu, snjallastir á orð og hugs-
un, sem brugðu upp leifturbjörtum hendingum, glöggum
myndum, greiptum í óbrotgjarna umgerð stuðlanna. En hér
mætti fastar að kveða og segja: »h á 1 f u r er hver að heim-
an«. Og á því er í rauninni alt uppeldi bygt að skapa megi
og móta mannssálina, eins og mótaðar eru myndir. Efn-
inu sjálfu, eðlinu, breytir enginn myndasmiður, en þó má
móta úr sama leirnum mann og mús. Þannig mótar um-
hverflð einnig mennina, skapar úr andlegum bræðrum
konungssál og kotungssál.
Löndin skapa einnig þjóðirnar að hálfu. öll vor sér-
kenni, alt vort þjóðerni eigum við landinu að þakka. Við
hefðurn verið horfnir og gleymdir hefði eyjunni
okkar verið kipt inn ístrauminn suðaustur til ann-
ara landa. H o r f n i r eins og lind sú, sem sprettur upp
á botni meginmóðu, og hverfur í strauminn um leið og
hún kemur úr bergi.
Særinn, strendur, dalir, fjöll og flrnindi hafa mótað
sér einkenni á þjóðarsálina. Hvikula veðráttan, langir
vordagar, og dimt vetrarrökkur hafa málað þjóðina föst-
um óafmáanlegum litum.
Eg veit að vorsólin er voldug, en þó á hún ekki
sterkustu litina í þjóðareinkennunum. Veturinn er sterk-
ari. Hann lætur vorsólina oft skína á kaldan snæ: dreg-
ur völdin úr höndum hennar.
15