Skírnir - 01.08.1915, Síða 3

Vetariiin.
227
Lítum nú inn í forna íslenzka baðstofu.
Það er skammdegi. Hríðin lemur þekjuna; það er
dragsúgur í löngum göngum, alstaðar skuggalegt og dap-
urlegt, úti og inni. Fjármaðurinn kemur inn, þreyttur,
svangur, blautur og frosinn. Þjónustan kemur frá rokkn-
um, hýr og kinnarjóð, dregur af honum vosklæði, færir
honum vatn í bala og lagar til í rúminu hans. Eldhús-
stúlkan kemur frá sínum störfum, rykug og rauðeygð, með
kalda fætur og sára góma. Hún sezt við rúmið sitt, þvær
sér og greiðir, hefir fataskifti, fæturnir hlýna, rykið hverf-
ur og reykjarmerkin; hún er orðin öll önnur: rjóð og
sælleg eins og hinar meyjarnar.
Síðast kemur húsfreyjan með alla askana og trédisk-
ana. Hverjum er deildur verður að sínu rúmi: nægur
saðsamur matur, er veitir neytandanum hita og ánægju.
Það hlýnar í haðstofunni. Rökkrið færist óðum yfir.
Mataráhöldin eru »borin fram« og rokkarnir færðir út í
hcrn. Alt er þögult; hver hallast að sínu rúmi. Það
birtir í hugum þó í húsum dimmi; menn færast andlega
nær hver öðrum í rökkrinu.
Inn við »húsið« er rúm »ömmu«. Allir hyggja þang-
að, þó rúmið sé í skugga. »Segðu okkur nú sögu«, segja
börnin, »rétt eina«. Þau flykkjast um ömmu, en hún seg-
ist vera búin með allar sögurnar, en þó kemur saga,
ný saga.
Allir hlusta. Sagan er af útilegumönnum, álfum eða
tröllum, eða þá af kong og drotningu. Amma gamla er
komin með fólkið langt í burtu. Nýir menn og ný urn-
hverfi blasa við, en þó eru allar sögupersónurnar hálf-
kunnar; þær eru með einkennum fólksins í sveitinni.
Sagan er búin. Það er hljótt — íhugandi þögn —
unz húsbóndinn kveykir á lampanum í dyrastafnum. Þá
koma ullarkambarnir ofan af sperrunni, prjónarnir af
»lausholtinu« og rokkurinn úr skotinu. Allar hendur taka
til starfa. Hér sezt V i n n a drotning í hásætið. Og há-
sæti hennar er svo rúmgott að Á n æ g j a getur hæglega
setið við hlið hennar.
15*