Skírnir - 01.08.1915, Síða 14

238
Vetarinn.
sokka úr góðri ull, sem lagaðir væru samkvæmt kröfum
kaupenda. A það benda tilraunir, sem þegar hafa verið
gerðar. Vefstólana þyrfti að endurbæta: gjöra þá hrað-
virkari og margbreyttari til vefnaðargerðar. En þeir yrðu
að öllum líkindum að eins heimilisþjónar eins og verið
hefir, því hætt er við að eigi gengi vel að selja heima-
unnið íslenzkt vaðmál til útlanda. A vefstólana mætti og
vefa nokkuð úr útlendu efni, eins og nú tíðkast á sumum
stöðum.
A þennan hátt' getum við komið okkur upp nýjum
og arðsömum nytjatóskap. Ef allir þeir, sem nú eru iðju-
lausir mikinn hluta vetrar, eður snúa rokk og halda á
prjónum, væru farnir að stjórna handvélum til tóskapar,
hygg eg að mikill hluti íslenzku ullarinnar yrði unninn
upp heima.
En vel er mér það Ijóst, að þessar vélar myndu eigi
vel fallnar til þess út af fyrir sig að skapa nýja heimilis-
menningu. Og helzt vildi eg að hávaðasama spunavélin
þegði á kvöldin þegar fólkið er alt »sezt að inni«. Eg
vildi að þá hefði listiðnaðurinn völdin og ýmisleg þægi-
leg og hæglát handavinna. Stúlkurnar sætu við listvefn-
að, hekl, prjón og útsaum; piltarnir við smíði ýmsra smá-
hluta, tréskurð m. fl. o. fl. Baðstofurnar, eða vinnustof-
urnar, þyrftu að vera stórar og rúmgóðar, og eitt stórt
og bjart ljós ætti að nægja öllum. Með þessu lagi gætí
einn lesið fyrir alla, eins og áður var. Þarna mætti vinna
ýmislega skrautmuni fyrir heimilið, og sem heimilinu yrðu
kærari en verksmiðjuskraut, skraut sem væri talandi vott-
ur um sanna heimilismenning. Þarna kæmi aftur andleg
samnautn, þarna væru allar beztu bækur og blöð ársins
lesin og rædd. Hver ný andleg hreyfing yrði andleg eign
heimilisins og umræðuefni heimilismanna.
Þetta sé eg að gæti orðið, efþjóðinvildi. En
til þess að glæða listiðnaðinn þyrfti margt að gera til
vakningar og fræðslu. Fyrst og fremst þarf að rannsaka
hinn forna listiðnað okkar og varðveita þá verklegu þekk-
ingu frá gleymsku og glötun, sem í því efni kann enn að