Skírnir - 01.08.1915, Side 49

Um íslenzka timataliö.
273
4-71 vika. Þess vegna höfum við nú komið því lagi á,
að hafa 71 sumarauka á hverjum 400 árum og láta ým-
ist líða 5 ár í milli (45 sinnum) eða 4 ár (26 sinnum).
Þetta viknatal höfum við enn í dag í almanökun-
um okkar og eftir því er enn farið í öllum búskapar-
háttum.
I okkar íslenzka ári er nú um þrent að ræða: 1) vik-
ur — 2) mánuði — 3) misseri.
Islenzka Flestar — eða allar — fornþjóðir höfðu tekið
vikan. upp 7 daga vikuna, langa löngu fyrir Islands-
bygð. Á Bretlandseyjum var hún þá gamal-
kunn og þaðan kom fjöldi landnámsmanna og þeir margir
af keltnesku kyni, en Keltar höfðu verið kristnir öldum
saman áður Island bygðist.
Yið búum enn í dag við þrenns konar vikur:
1) s u n n u d a g s v i k u r, sem allar byrja á sunnudegi,
— 2) sumarvikur, sem byrja á fimtudegi, og — 3)
vetrarvikur, sem byrja á föstudegi, að a 1 þ ý ð u -
t a 1 i, en á laugardegi í Rímbeglu og hennar börnum,
»rímunum« og »almanökunum«. Og þetta veldur engum
vandkvæðum og hefir aldrei gert; þjóðin hefir lifað við
þessar þrenns konar vikur, svo lengi sem elztu menn
muna, svo langt sem sögur ná. Við vitum engar sönn-
u r á því, að sunnudagavikurnar hafi verið ókunnar hér
á landi í heiðni; en allar likur benda til þess að þær
hafi verið hér alkunnar frá því á landnámstíð, því það er
vist, að allmikill fjöldi af því fólki, sem hingað fluttist
hefir alist upp við sunnudagavikurnar.
Mönnum hefir orðið tíðrætt um n ö f n i n á vikudög-
unum.
Það er víst að elztu mentaþjóðir höfðu í upphafi e n g-
í n nöfn á vikudögunum, kölluðu þá blátt áfram fyrsta,
annan, þriðjadag o. s. frv. En snemma var tekið að
kenna þá við merkistjörnur (Sól, Tungl, Marz, Merkúr,
Jupiter, Venus, Saturnus) eða goð þau, sem þær voru
eignaðar.
18