Skírnir - 01.12.1915, Page 3

Um Hallgrim Pjetursson.
339
altíð vill hann oss sjálfnr seðja,
sál og líf með aasmdan gleðja,
sótt og fár kann obs ei skaða,
svift er frá oss öllum voða,
hann vill þvi ei til steðja,
hver er nú sá,
að héðan af oss granda má.
Látum oss líkamann grafa
og ekkirt eforð á hafa,
á efsta degi mun aftur uppstá
og ókreinkilegur verða þá.
Eins og menn sjá er ekki »að tarna skáldskapur«r
list sjest þar ekki, höfuðstaíir og stuðlar og hendingar —
alt í ólagi, stirðleikinn auðfundinn, og málið — það ber
þess menjar, að hjer er um þýðíngar að tala. Allir þess-
ir sálmar voru þýðíngar (af sálmum, eignuðum Lúter).
Hjer var bráðra bóta þörf — enda leið ekki á löngu
að hún kæmi. Um 1600 eru mörg sálmaskáld uppi, sem
ortu vel og laglega eftir þeirra tíma hætti; einkum má
þar til nefna Heydalaprestinn alkunna, Einar Sigurðsson
(1539—1626). Frá honum stafar mestur hluti Vísnabókar-
innar, sem nefnd var; þar eru m. a. rímur út af ýms-
um bókum biblíunnar; ætlaðist Guðbrandur biskup til, að
þær kæmu í stað hinna eldri veraldlegu rímna. En þess-
ar helgirímur reyndust engu betri nje hugnæmari en hin-
ar, nema síður væri; skemtilegri voru þær ekki.
Á síðustu árum Guðbrands var á Hólum nokkur ár
frændi hans úngur, sonur Pjeturs, bræðrúngs Guðbrands,
og hjet Hallgrimur. Hann naut lítt kenslu þar á Hólum,
því að um eða skömmu eftir dauða Guðbrands (1627) fór
hann utan og' lenti loks í Kaupmannahöfn. Er sagt, að
þá hafi hann kynst Brynjólfi Sveinssyni, síðar biskupi, hafi
hann komið Hallgrími í Frúarskóla, en heldur ekki þaðan
útskrifaðist hann. Þetta hefir hlotið að gerast á árunum
1631—32, og ekki fyrir 1629 (þá fór Brynjólfur heim og
aftur utan 1631 en 1632 fjekk hann stöðuna í Hróars-
keldu). 1637 hvarf Hallgrímur aftur til íslands og giftist
barnsmóður sinni Guðríði hinni herleiddu, lifði við bág
22*