Skírnir - 01.12.1915, Qupperneq 75

Bismarck.
1. apríl 1815—1. apríl 1915.
Alþýðnfræðsla stúdentafélagsins.
Tíminn er eins og lækur. Hann líður áfram með
endalausu tilbreytingarleysi, en vér reisum marksteina á
bakkanum á móðu tímans, til þess að endurminningin
staldri þar við og líti yflr bilið á milli marksteinanna.
Tíðast veljum vér 100 ára bil. Aldamótin eru eins konar
sjónarhóll og þaðan lítum vér yflr öldina, sem leið. Eink-
um lítum vér yflr æfi merkra manna á aldarafmæli þeirra.
Er skamt á að minnast aldarafmæli Jóns Sigurðssonar,
sem vér héldum, íslendingar. í dag heldur önnur þjóð
aldarafmæli síns mesta manns. Því að þennan dag fyrir
hundrað árum fæddist Otto von Bismarek, mesta bjarg-
vættur Þjóðverja.
Bismarck var kominn af góðum ættum að langfeðga-
tali, en nafnið er dregið af smábæ samnefndum. Mun
ættbálkurinn vera þaðan upprunninn, en hafa fluzt snemma
til Stendal. Þar voru þeir taldir til höfðingjaflokksins.
Vita menn það fyrst til þeirra með vissu, að 1270 er
nefndur Herbord Bismarck, formaður í kaupmanna og
dúkmangara gildi í Stendal. En er fram liðu stundir
urðu alþýðumenn í Stendal höfðingjunum yfirsterkari og
ráku þá á brott. Þá hröklaðist og Klaus von Bismarck
þaðan 1345. Það ár fekk hann Burgstall að léni og hélt
ættin þeirri borg um tveggja alda bil. En 1562 urðu þeir
frændur að láta Burgstall af hendi, en fengu í staðinn
Schönhausen og Fischbeck austan Elfar og eiga þá staði