Skírnir - 01.04.1916, Side 63

Sklrnir]
Þegnskylduvinna.
175-
Úr því er frjálsræðið farið. Ekkert gildir þá nema blá-
ber hlýðnin, þótt ganga verði beint á móti byssukjöftun-
um út í dauðann.
Til þegnskylduvinnu munu nær allir bjóða sig fríviljug-
lega fram yngri en þeir eru kallaðir; því að rétt álít eg
að kalla menn eigi fyr en 23 ára. En til þess tíma hafi
þeir um frjálst að velja, nær þeir vinna, að svo miklu
leyti sem unt er. En komið getur fyrir, að neita verði
mönnum úr yngstu deild viðtöku, þegar svo ber við, að
fieiri bjóða sig fram en hægt er að taka á móti. En þá,
sem eigi hafa leyst þegnskylduvinnuna af hendi 23 ára,
verður að kalla eftir svipuðum reglum og algengastar eru
í þeim löndum, sem landvarnarskyldu hafa, þegar menn
eru kallaðir til heræfinga.
Þegar stríðinu, er nú stendur yfir, linnir, og friður
verður saminn, þá má búast við, að svo verði hugsunar-
hætti þjóðanna farið og um hnúta búið, að til margra ára
þurfi ekki að óttast allsherjar Evrópustríð. En þrátt fyrir
það mun fjöldi hinna vitrustu manna eigi vilja hætta við
landvarnarskylduna, af því að þeir telja hana einna víð-
tækasta og áhrifamesta uppeldisstofnun þjóðanna. En nú
mun hún leiðast á nýjar brautir. Nú eru »borgirnar
hrundar og löndin auð« og ríkisskuldirnar og skattarnir
nísta alt undir heljarfargi sínu. Landvörnin mun þá
snúast upp í þegnskylduvinnu til að endurreisa mann-
virkin, rækta löndin og græða sárin, er djöfulæði hern-
aðarins hefir bakað þjóðunum. Það mun enginn efi á því,
að það líða eigi langir tímar, unz þegnskylduvinna kemst
á í sumum löndum með liku sniði og gert er ráð fyrir
hér á landi, nema hvað krafist verður lengri tíma.
Við næstu kosningar verður lagt fyrir kjósendur, hvort
vér megum hafa sæmd af því að vera hinir fyrstu með
þegnskylduvinnu, eða hvort vér eigum að bíða eftir öðrum
þjóðum með hana, til þess að geta apað oss eftir þeim,
eins og svo vanalegt er með flest.
I sambandi við þetta leyfi eg mér að tilfæra dálítinn
kafla úr bók Guðm. dr. phil. Finnbogasonar, »Vit og striW