Skírnir - 01.04.1916, Blaðsíða 65

jSkirnir]
Þegnskyldnvinna.
177
og gluggaþvottar, til vegagerðar og til graftar á járn-
'brautargönguixi, til steypusmiðja og kyndihola, og til reisu-
palla himingnæfra húsa, hver eftir sínu vali. Þar fengju
þeir barnaskapinn barinn úr sér, og kæmu aftur heim
með hollari samúð og heilbrigðari skoðanir. Þeir hefðu
þá goldið sinn blóðskatt, átt sinn þátt í stríði því, er
mannkynið hefir frá alda öðli háð við náttúruna; þeir
mundu stika jörðina státnari en áður, konum mundi þykja
meira til þeirra koma, þeir yrðu betri feður og kennarar
jkomandi kynslóðar«.
Svona lítur nú William James á málið, hinn víðfrægi
heimspekingur, sem fjöldi manna hér á landi kannast við.
Hann er ekki hræddur við þegnskylduvinnu, né að leggja
með henni jafn þungan skatt og erfiða vinnu á einstak-
ílinginn eins og herþjónustan gerir í þeim löndum, sem
jafn harðastar kröfur gera í þeim efnum. Gerir hann ráð
fyrir, að þegnskylduvinnan standi yfir um nokkur ár.
En þótt þetta myndi eigi verða mjög ægilegt í augum
þeirra, sem vanir eru hörðu hermenskuútboði, þá getur
ekki neitt slíkt komið til mála hér á landi.
Nú er lögboðið ákveðið bóklegt nám, sem skilyrði
fyrir fermingu. Hér er skrefið stigið það lengra, að
farið er fram á, að ungir menn verji 12 vikum til verk-
legs náms, er lögboðið sé. Og mörgum verður að spyrja:
Er það eigi jafn mikilvægt fyrir land og lýð, sem hið lög-
>boðna bóklega nám?
Eg sagði áður, að vinnan færðist til. En þá er að at-
huga, hvaða gildi það hefir. Landið hefir nú verið bygt
um 1040 ár, og á síðari árum hefir, samanborið við fjár-
hag vorn, miklu fé verið varið til ýmsra búnaðarfram-
kvæmda. En hver er árangurinn? Lítum á landið fyr
og nú. Að sönnu eru allvíða litlir blettir hér og þar, sem
þótt þeir séu misjafnlega ræktaðir eru byggilegri nú en
áður fyr. En meiri hluti landsins er miklu ver farinn nú
■en á landnámstíð. Það er ekki einungis að græða verður
sárin, heldur verður einnig að rækta landið og prýða með
endurbótum, jafnt sem öunur lönd.
12