Skírnir - 01.04.1916, Blaðsíða 104

216
Utan úr heimi.
[Skirnir
meS seðlaútgáfu og stuttum lánum, og hefir því orðið iueiri
verðhækkun á vörum í Frakklandi en í Englandi. Af þeRsari or—
sök hefir v/xilgangverðið á Frakkland einnig fallið meira. Umára-
mót 1916 eru Frakkar að hugsa um að koma skipulagi á verzlun-
ina með útlenda víxla.
3. R ú s s 1 a n d. Yíxilgangverðið á Rússland fellur altaf frá
upphafi ófriðarins og er það ekki unuarlegt, því að Rússland hefir
næstum eingöngu notað seðlalán til að halda áfram ófriðnum og
hefir ekki getað flutt út vörur nema um Archangelsk. Samt. hefir
það fengið nokkuð tó að láni frá vesturþjóðunum gegn því að selja
Englandi í hendur nokkuð af gulii því, sem ríkisbankimi átti og
gegn veði í kornbirgðutium við Svartahafið (áhlaupin á Hellusunds-
vígin voru hafin til að ná í þetta veð). — Fyrst á árinu 1916 er
Rússland að koma lagi á víxilgangverðið á líkan hátt og Þyzkaland
(sjá síðar), með því að koma á fót sórstakri deild innan fjármála-
stjórnarráðsins, sem hafi með höndum eftirlitið með víxlaverzluninni.
4. Þ ý z k a 1 a u d. í upphafi ófriðarins hækkaði víxilgang-
verðið á Þj'zkaland, vegna þess að Þyzkaland innheimti sjóðlán sín
til hlutlausra landa, en bráðlega fer það að lækka aftur og lækk-
ar svo stöðugt, en þó með miklum breytingum, og nú er það að
eins 64 kr. 90 aur.
Fyrst og fremst er þetta að kenna því, að greiðsluviðskifti
Þ/zkalands við önnur lönd eru því í óbag, sökum þess að útflutn-
ingur hætti að mestu, miklar vörubirgðir voru keyptar á Norður-
löndum og víðar og eftir að Tyrkland og Búlgaría snerust í lið með
Þjóðverjum, fengu þau mikinn fjárstyrk frá Þyzkalandi. En auk
þess verður að taka tillit til þess, að markið hefir fallið í verði.
Seðlar hafa verið gefnir út í stórum stíl, eingöngu gegn tryggingu
í verðbréfum, og hefir þetta haft verðhækkun á vörum í för
með sér.
Þjóðverjar hafa reynt að ráða bót á þessu á ýmsan hátt, sér-
staklega með því að selja verðbróf þau, sem þeir hafa átt úr hlut-
lausum löndum, Norðurlöndum, Hollandi, Sviss og Bandaríkjunum,
og með því að senda gull til hlutlausra landa. Þetta hefir þó ekki
haft neinn varanlegan árangur, enda hafa gullsendingarnar verið
tiltölulega litlar.
Vorið 1915 var því haldið fram í Englandi, að verzlunarbann-
ið gegn Þýzkalandi kæmi ekki að tilætluðum notum. Ef frjáls
verzlun væri við Þýzkaland, mundu Þjóðverjar kaupa miklar vöru-
birgðir í útlöndum gegn ránverði og mundu fjármál þeirra þá kom-
ast f ólag og víxilgangverðið lækka enn meira. Eins og sakir stæðu,
þá færu Þjóðverjar á mis við þessar vörur og spöruðu andviiðið.
Þessar umvandanir urðu til þess, að enska stjórnin linaði svo á
verzlunarbanninu að hægt var að flytja munaðarvörur til
Þýzkalands, og víxilgangverðið lækkaði þá. Þegar Þýzkaland gat
fengið vörur frá Balkanskaganum eftir sigurinn þar, hækkaði víxil-
gangverðið á Balkanlöndin.
Verzlunin í Þýzkalandi stefnir stöðugt meira f áttina að verða
alger einkaverslun undir umsjón ríkisins. Snemma í vetur var lög-