Skírnir - 01.04.1916, Blaðsíða 31

Skírnir]
Um Þorleif Guðmundsson Repp.
143
ritaði íslenzku, þá skar orðbragð hans sig mjög úr og var
ólíkt því, sem aðrir menntamenn íslenzkir rituðu í þá daga.
Málið var hjá honum hreint og fágað, hugsunin ákaflega
skýr og skipuleg, en orðalag og orðaval jafnan fært til
hins forna máls, eigi ósvipað því, er Grísli skólakennari
Magnússon ritaði síðar. Þorleifur hafði, svo sem áður er
getið, á háskólaárum sínum þýtt Laxdæla sögu á latínu,
en auk þess þýddi hann þá og á dönsku ýmsar af forn-
sögum vorum og þó einkum þáttum; birtust þær þýðing-
ar í thnaritunum »Dansk Minerva« og »Tilskueren«. Auk
þess ritaði hann þá greinir um fornbókmenntir vorar í
»Nyeste Skilderie af Kiöbenhavn« og »Lidskjalf«, ritdóma o.
fl. Það segir sig sjálft, að í þessum fræðum varð Þor-
leifur eins konar æðstiréttur í Skotlandi, og í tímarit skozk
og ensk skrifaði hann ýmislegt um þessi efni, þó einkum
í »Archœologica Scotica«. Þá gerði Þorleifur þann fund,
er merkur þótti og hann hlaut mikið lof fyrir. Rúnasteinn
mikill var í Ruthwell, sem þar við er kenndur, og höfðu
hinir helztu lærdómsmenn á þau fræði með Bretum spreytt
sig á þvi að ráða rúnarnar, en enginn getað, svo að hlít-
anda þætti við skýringarnar, alt til þess er Þorleifur kom
til sögunnar; hann fekk ráðið letrið á steininum, sýndi,
að það var skráð með engilsaxnesku rúnastafrófi, sem við
Exeter er kennt, og væri málið sambland af engilsax-
nesku og norrænu. Þetta telur Finnur prófessor Magnús-
son vera einn þann merkasta fund, er gerður hafi verið,
lútandi að sameinaðri sögu Korðurlanda og Bretlands hins
mikla. Finnur ritaði síðar ritgerð um steininn og fylgdi
fram kenningum Þorleifs (sjá Annaler for nordisk Oldkyndig-
hed, 1837, sbr. enn fremur vitnisburð Finns um Þorleif,
dags. 1. febr. 1839, sem finnst í skjalabögglum Þorleifs).
Árið 1834 voru laus tvö prófessorsembætti við háskóÞ
ann í Glasgow, annað í latinu og grísku, hitt í lifandí
málum. Þorleifur hafði hug á að ná í annaðhvort þess-
ara embætta, einkum fornmálakennsluna. Urðu þá ýmsir
vinir hans, höfðingjar og vísindamenn með Skotum, sum-
ir ótilkvaddir, til þess að senda meðmæli sín með því, að-