Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1953, Side 56

60
Gengur því undri næst, hversu góður blettur er enn eftir af horni
jarðarinnar. Fyrir svona langvarandi ágangi á jörð þessa hefi ég
þessi rök: Arni Pálsson lögréttumaður á Skúmsstöðum á Eyrarbakka
vildi selja Þórði biskupi Árbæinn, 1682. En biskup vildi ekki kaupa,
af því ,,að þessi jörð sé ágangsjörð af sandi og liggi við, hún muni
eyðileggjast áður en langt um líður, eftir sögu kunnugs manns“. —
Þetta dróst þó um 200 ár, til ársins 1883, og var þó ekki lengur
þá en eitt ár í eyði. Á næsta vori kom Jón bóndi Þórðarson að Árbæ,
frá Gerði í Hvolshreppi. Hann hafði þá árið áður flúið frá Syðri-
Árbær, frá eyðiárinu 1899, lauslega mælt.
Strönd sem síðasti ábúandi þar um sinn. Og hann var líka síðasti
ábúandinn á Árbæ, árið 1899.1 Eigendur jarðarinnar þá munu hafa
verið, að helmingi hvor(?), nágrannar næstu: Hafliði Sæmundsson
á Fossi og Jónas Árnason á Reynifelli, báðir bændur á slægjulausum
jörðum utan túns. Vildu þeir ekki byggja Árbæinn, en tóku sjálfir
túnið til slægna, skiptu því og girtu það betur en áður var. — Ár-
bæinn eignaðist Stefán bóndi þar (1776—1801), sonur Bjarna á
Víkingslæk, í makaskiptum við Einar Brynjólfsson á Barkarstöðum
fyrir Kirkjulæk í Fljótshlíð, með 13 rd. milligjöf til Stefáns. Bjarni
sonur Stefáns erfði svo Árbæinn og seldi hann Brynjólfi í Kirkjubæ,
1) Tómas á Reyðarvatni byrjaði búskap á Árbæ, en flutti að Reyðarvatni
1882, þegar móðir hans og Helgi fóru þaðan, út í Ytri Ilrepp. Kom þá að
Árbæ Guðmundur frá Reynifelli og Filippía frá Bolholti, voru þar 1 ár,
svo á Rauðnefsstöðum.