Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1974, Blaðsíða 103

ÖNDVEGISSÚLUR í EYJAFIRÐI
109
3. mynd. Teikning úr bók Emils Birkeli, Hojsætet. Hún á að sýna, að mati höf.,
stöðu og lag öndvegissúlna þeirra, er frá segir í Ferðabók Eggerts og Bjarna.
í Ferðabók þeirra Eggerts og Bjarna, svo mér sé kunnugt. 1 bók sinni
,,Hogsætet“ birtir Emil Birkeli kaflann um „öndvegissúlurnar“. Enga
frekari grein gerir hann fyrir þeim en segir einungis að „0yfjord-
ingene har fra gammel tid vært bekjent som et hoit utviklet og til-
talende folkeferd.”11 Ekki er að sjá annað en Birkeli taki söguna
um „öndvegissúlurnar" trúanlega. Hann birtir eins og til frekari
áréttingar teikningu sem á að sýna stöðu margnefndra súlna (sjá
3. mynd). Af einhverjum ástæðum misskilur hann textann og þó
frekast íslenskar aðstæður því hann skipar „öndvegissúlunum“ hvorri
sínum megin við garðshlið, fjarri sjálfum bæjardyrunum. Við gerð
myndarinnar hefur verið stuðst við eyfirskt landslag plús mynd
Auguste Mayers af Elliðavatni sem sj á má í bókum Paul Gaimards.12
Þursahöfuðin eru bersýnilega víkingahausar.
Þegar ég las fyrst lýsingu Eggerts á öndvegisssúlunum fannst
mér ég hafa séð einhversstaðar slíka gripi. Við skulum hugsa okkur
að við ættum að lýsa innstaf í norskri stafkirkju t. d. í Torpo í
Hallingdal (sjá 4. mynd). Er ekki líklegt að okkur yrði á að nota
sömu orð og Eggert forðum: „stoðir“ sem „mjókka upp“ og efst
á þeim er skorinn hnappur eða fornt þurshöfuð“. Ef við lítum á 5.
mynd, sem er af stafahöfði í Hegge kirkju, er ekki að undra þótt