Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1976, Side 92

94
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
2U. mynd. Brot af beislisbúnaði, fundið í vestanverðri skálatóft á Sámsstöðum.
Brotið er úr evr eða bronsi og hefur verið silfurinnlagt en þess sjást óglöggt
merki því að silfrið hefur verið barið upp úr því að mestu, fundaskrá 29. 1:1.
25. mynd. Tilraun til að teikna upp mynstrið á beislisbrotinu sem fannst á
Sámsstöðum, sbr. 2U. mynd. 1:1.
tveir forngripir á Sámsstöðum sem gætu gefið vísbendingu um tíma-
setningu bæjarins.
Annar, og sá óáreiðanlegri, er eirhringur (fundaskrá nr. 10).
Hann er lítill, þvermál hans er aðeins um 2 sm, og hann er ekki heill
heldur rofinn og vantar í hann. Hringurinn er allur smáliðóttur og
er það greinilega til skrauts. Hann fannst uppi í bekk þeim sem er
við endilangan norðurvegg stofunnar. Rétt hjá honum lá hlutasafn
uppi í bekknum (nr. 11), járnhnífsleifar í tvennu lagi, þrír stór-
gripsleggir klofnir til mergjar eftir endilöngu og hrafntinnumoli.
I gólfinu fyrir framan bekkinn þarna lá svo fjórði klofni stórgrips-
leggurinn (nr. 12). Ekki er ólíklegt að hringurinn sé úr svokölluðum
hringprjóni sem menn virðast oft hafa notað í klæði sín á 10. og
11. öld.87 Þó er síður en svo víst að svo sé og verður þessi tímasetning
þá að engu.
Hinn gripurinn er sýnu áreiðanlegri til tímasetningar rústanna.
Þótt aðeins sé um að ræða brot er unnt að segja með vissu að það er
af beislisútbúnaði (nr. 29). Hluturinn er að stofni til úr bronsi,
þynnulaga og um 3-4 mm þykkur (sjá 24. mynd). Á hlutnum eru
tveir armar, hornréttir hvor á annan. Er annar lilj u- eða pálmablaðs-
laga í endann, en hinn með rúmlega 1 sm víðu gati sem taumur eða
87 Um hringprjóna fundna á íslandi, sjá Kristján Eldjárn (1956), bls. 319—323.