Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1978, Blaðsíða 92

94
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
Samkvæmt athugunum próf. Jóns Steffensens á beinunum er hér
um konukuml að ræða, eins og sörvistölurnar benda ótvírætt til, og
hefur konan verið roskin, um 50—60 ára að aldri. Beinin eru allvel
varðveitt, en aðeins annar lærleggurinn fannst við rannsóknina. Hinn
fundu gangnamenn síðar um haustið á þessum slóðum og kom
hann þá til safnsins.
Nokkrum metrum norðvestar lágu hrosstennur á víð og dreif og
eitt mjaðmargrindabein úr hrossi, einnig nokkrir aðfluttir steinar.
Virðist svo sem þarna hafi einnig verið hrosskuml, en staðurinn var
í rauninni of mikið eyddur til þess að hægt væri að ákvarða það með
neinni vissu.
2. lcwnl. Eins og áður segir var aðflutt grjótdreif á hraunholti um
60 m sunnar en 1. kuml, hellugrjót sem stakk mjög í stúf við hraun-
grýtið sem er eina grjóttegundin á þessum slóðum. Þar lá stakt kind-
arbein ofanjarðar og rétt hjá, á milli steinanna, járnbrot í tveimur
hlutum, sem síðar reyndist vera falur af litlu spjóti.
Það var þó greinilegt, að staðurinn var mjög úr lagi færður vegna
uppblásturs, og var grjótdreifin greinilega öll skriðin út frá upp-
haflegri legu. Kom það og glöggt í Ijós þegar farið var að grafa, að
uppblásturinn náði nærfellt alls staðar niður á upphaflegan grafar-
botn. Var það aðeins á smábletti sem næst í miðri steinahrúgunni,
að greina mátti yfirborð, sem ætla mátti að væri botninn í gröfinni.
Þar kom í ijós í grafarbotninum lítill spjótsoddur, að því örugglega
mátti ætla in situ. Oddurinn vissi í suður og falbrotin, sem lágu of-
anjarðar, voru af spjótinu. Féllu brotsárin saman og lágu brotin ná-
kvæmlega á réttum stað, höfðu aðeins lyfst af frosti upp á yfir-
borðið um 5 cm. Hér var því kumlstæði svo ekki varð um villst, lík-
legast kuml ungs drengs ef marka má af stærð spjótsins, en hvorki
fannst tangur né tetur af beinum og engin merki eftir þau. Er helst
að ætla, að staðinn hafi blásið upp endur fyrir löngu og beinin eyðst
eða þá verið tínd saman og færð í annan stað, sem ekki fannst nú.
Spjótsoddurinn er ásamt falbrotunum 16,2 cm, en bláoddinn vant-
ar. Falslengdin er aftur á móti öll og i'ara má nærri um það, hve mik-
ið vantar af oddinum. Er líklegt, að hann hafi verið um 17,2 cm
þegar hann var heill. Hann er helst af G—gerð ef nokkuð er, eftir
greiningu Jans Petersens, og ætti því að vera frá 10. öld.2)
Jarðvegurinn á þessum stað var fokvikur efst, dökkur að lit, en
óhreyfði jarðvegurinn neðar var blandaður eitlum af eldfjallaösku
eins og moldirnar yfirleitt alls staðar þarna á svæðinu.