Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1995, Blaðsíða 62

66
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
og Rómverja. Klæðnaðurinn líkist einnig grískum eða rómverskum klæðn-
aði en ekki egypskum. I hendinni heldur maðurinn á ílöngu íláti. Fyrir fram-
an hann er kvikindi sem gæti verið lítill krókódíll. Kannski er þetta fljóta-
eða sjávarguð með nægtahorn í hendinni. Gripurinn sem er mjög slitinn,
hefur grískt/rómverskt yfirbragð en gæti þó hæglega verið frá Egyptalandi.
39. Lítil stytta af guðinum Bes með blágrænum glerungi. Styttan er 7,5
cm að hæð og líklega frá því um 1100 f.Kr. Bes er dvergvaxinn með ljóns-
haus, lafandi ístru og langt skott. Hann er iðulega sýndur dansandi með
trommu eins og á þessari mynd. Bes gegndi fjölmörgum hlutverkum eins
og flestir egypskir guðir. Hann var flóðhestagyðjunni Twaeret til aðstoðar
en þau hjálpuðu konum í barnsnauð. Hann var og heimilis- og frjósemis-
guð en líka stríðs- og veiðiguð. Sumir fræðimenn telja hann upprunninn í
Babýlon.22 Olíkt öðrum egypskum guðum sést Bes aldrei á vangamynd held-
ur alltaf framan frá. Annað hnéð hefur brotnað af.
40. Papírusvöndull, wadj, með blágrænum glerungi, ofurlítið boginn. A
öðrum endanum er eins og hnappur með lykkju upp úr. Neðri endinn
mjókkar. A báðum eru skreytingar. Papírusvöndullinn var algengur forn-
egypskur verndargripur.23 Hann átti að veita þeim sem hann bar styrk og
líf. Hann var iðulega lagður í grafir með fólki. Þessi er 8,6 cm að lengd, 1,4
að þvermáli. Papírusvöndull þessi er líklega frá því um 1000 f.Kr. en mjög
erfitt er ákvarða aldur hans.
41. Ferhyrnd plata með bláum glerungi og gagnskornu verki. Lítið gat er
borað gegnum plötuna að endilöngu og þar hefur að öllum líkindum verið
þráður í. Illmögulegt er að greina myndina á plötunni en þó gæti þetta ver-
ið verndargripur með fjórum gyðjum. Platan er 4,1 x 3,6 cm að stærð.
Ogerningur er að aldursgreina gripinn án nákvæmrar rannsóknar.
Gripir nr. 42-50 eru allir festir á sama spjald og eru líklega leifar af vern-
dargripasetti sem lagt hefur verið í gröf með múmíu. Gripirnir eru allir með
bláum eða grænleitum glerungi og virðast úr ljósleitu, leir-kenndu efni. Þeir
eru frá því um 800-500 f.Kr.
42. Tordýfill með bláum glerungi með útþanda vængi. Vængirnir eru
lausir en göt á þeim svo að hægt sé að festa þá við skrokkinn á tordýflinum.
Þeir eru 5 cm að lengd og 2,3 að breidd hvor um sig. Skrokkurinn er spor-
öskjulagaður, kúptur með upphleyptum strikum eða gárum eftir endilöngu
bakinu, um 4 cm að lengd, 3 cm að breidd og 2 cm að hæð. Svona tordýflar
voru lagðir ofan á brjóstið á múmíum til verndar. Tordýfillinn táknar sól-
guðinn Re og þar með mátt sólarljóssins. I fornegypskri trú var hann eins
konar upprisutákn.
43. Fálkahöfuð með sóldisk og bláum glerungi, 2,5 cm að hæð. Það tákn-
ar annað hvort Hórus eða Re.