Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1995, Síða 71

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1995, Síða 71
ELSA E. GUÐJONSSON Um hekl á íslandi* Hekl er unnið með svonefndri heklunál, þ.e. nál eða prjóni með krók á öðrum enda.1 Er heklað með þeim hætti að band- eða garnlykkju er brugðið um nálina, síðan er bandinu brugðið um nálina öðru sinni og seinni lykkj- an dregin gegnum þá fyrri, og svo koll af kolli með ýmsum tilbrigðum eftir því sem fyrirsögnin ber með sér. Uppruni hekls Frásagnir af uppruna hekls og þróun þess erlendis eru af skornum skammti og nokkuð mótsagnakenndar. Vera má að það sé upprunnið í aust- urlöndum sem sambland af útsaumi og hekli,3 með því að munstur voru - og eru enn - hekluð í ofinn dúk í líkingu við útsaum með steypilykkju,4 en verk af slíku tagi standa til dæmis á gömlum merg í Kutch, hluta af Gujarat héraði í vesturhluta Indlands.5 Til Evrópu barst þessi vinnuaðferð á 18. öld; hlaut hún þar nafnið tambour og náði miklum vinsældum á árunum frá 1780 til 1850.6 Raunverulegt hekl, þ. e. hekl í lausu lofti ef svo má að orði komast, er af sumum talið hafa borist til Evrópu með Aröbum/ en aðrir telja líklegt að það hafi orðið til á meginlandi Evrópu.8 Hin mörgu afbrigði sem nú þekkjast af hekli þróuðust þó ekki fyrr en á 19. öld/ og öruggar heimildir eða dæmi um raunverulegt hekl í Evrópu eldri en frá þeim tíma liggja ekki fyrir.10 Kennsla í hekli á Islandi Ekki er vitað með vissu hvenær hekl barst fyrst til íslands, en elsta heim- ild virðist tengd skólahaldi í Reykjavík um miðja 19. öld. Árið 1851 stofnaði Ágústa, dóttir Gríms Jónssonar amtmanns, þar skóla fyrir stúlkur og rak hann, frá haustinu 1852 ásamt yngri systur sinni Þóru, þar til 1853. Höfðu systurnar, sem áttu danska móður, alist upp að verulegu leyti í Danmörku og menntast þar. I skóla þeirra voru kennd tungumál, útsaumur, hekl, prjón og fleira að því er Anna L. Thoroddsen rifjar upp í æskuminningum sínum, en elsta systir lrennar stundaði nám í skólanum og var síðan látin kenna yngri systrum sínum.11
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.