Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1995, Page 102

106
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
verið yngri þar sem brotið hefur troðist niður skömmu eftir að veggurinn
var hlaðinn og krítarpípur entust yfirleitt ekki lengi.
Núverandi yfirborð lækkar nokkuð jafnt til austurs frá Nesstofu og að
húsinu Neströð 7.1 skurði ND sést hinsvegar af yfirborði moldarlaganna nr.
5 og 10 að áður fyrr hefur yfirborð á þessum stað lækkað til vesturs. Kirkjan
hefur þá staðið á lágum hól eða bungu á 18. öld.
Torfblandlagið nr. 10, sem garðurinn nr. 3 var grafinn niður í, hefur hlað-
ist upp að vesturbrún allverklegrar stéttar (9). Stéttin er lögð meðfram vest-
urhlið torfveggjar (7), sem liggur norður-suður í sömu stefnu og vesturhlið
garðsins nr. 3. Torfveggurinn nr. 7 er allmikið mannvirki. Torfhleðslan er
um 1,5 m á breidd við botn og þar utan við hafa verið settir steinar. Þeir sýn-
ast þó ekki vera hluti af hleðslunni. Þeir eru heldur ávalir og standa fullgisið
til að vera sannfærandi hleðslugrjót, og þar að auki snúa þeir sumir brún-
um upp þannig að erfitt er að sjá hvernig annað grjót hefði tollað ofaná
þeim. Ekki var augljóst hverskonar torf hefur verið notað í vegginn - helst
sýndist það vera strengur. I honum voru hér og þar gjóskudílar og var sú
gjóska greind sem Katla "1500. Hugsanlegt er að vegg þessum hafi verið
rutt niður, en aðeins 0,2-0,3 m eru eftir af hæð hans, og þó að aðeins 0,4 m
séu niður á hann frá núverandi yfirborði þá sjást engin merki um hann á
því. Það gæti bent til að hann hafi verið sléttaður alveg niður á þáverandi
yfirborð og þessvegna ekki skilið eftir sig neina bungu. I sömu átt bendir,
að báðurn megin við vegginn en ekki ofan á honum, var allmikið af smá-
grjóti. Hvorug dreifin náði lengra en um 1 m útfrá veggbrún austanmegin
og stéttarbrún vestanmegin sem bendir til að smágrýti þetta standi í sam-
bandi við vegginn og stéttina og hafi dreifst svona er sléttað var úr veggn-
um.
Meðfram veggnum vestanmegin er vandlega lögð stétt (9), um 1,0-1,2 m
breið. Ekki var hægt að skera úr um hvort stéttin var lögð um leið og vegg-
urinn var hlaðinn. Botn steinanna í stéttinni er talsvert lægri en botn stein-
anna sem lagðir hafa verið neðst í torfveggnum. Það þýðir þó sennilega
ekki að stéttin sé miklu eldra mannvirki en veggurinn, heldur er sennilegra
að stéttin og torfveggurinn hafi verið byggð á sama tíma, en að grjótið með-
fram torfhleðslunni hafi verið sett eftir að stéttin var lögð.
Veggurinn nr. 7 og stéttin nr. 9 eru allstæðileg mannvirki og hefði verið
eðlilegt að túlka vegginn sem húsvegg ef einhver rnerki hefðu fundist um
gólf í tengslum við hann. Þar sem ekkert slíkt fannst hlýtur veggurinn að
vera kirkjugarðsveggur, því varla koma annarskonar garðlög til greina á
þessum stað. Eins og áður hefur komið fram eru veggurinn og stéttin eldri
en grjótgarðurinn nr. 3, en tæplega miklu eldri því bæði mannvirkin hafa
verið ofanjarðar þegar nr. 3 var hlaðinn. Að veggurinn nr. 7 sé yngri en 1500