Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1995, Blaðsíða 127

SVAR VIÐ RITDÓMI
131
um frá 130 - 1955 AD (ekki sérlega marktækt). Viðarkolasýnin voru greind
sem birki og lerki, en því miður kemur ekki fram í skýrslum hvað var birki
og hvað lerki. Trúverðugast er sýni, sem gaf niðurstöðuna 770-1113 AD, skv.
tveimur staðalfrávikum (2 Sigma).
Þá er að geta Goðatótta I. Þar voru tvær C-14 aldursgreiningar gerðar og
var niðurstaða annarrar greiningarinnar 890-1270 AD með tveimur staðal-
frávikum. Sýnið var úr birki (hitt var úr rekaviði og ótrúverðugt). Rústin var
fjós og því ekki sambærileg við Granastaðaskálann.
Þá kemur aðeins ein rúst til greina til samanburðar við Granastaði, og
það eru Goðatættur II, sem var skáli. Sú rúst hafði veggi úr torfi, þó þannig
að víða neðst var einföld röð af steinum. Að öðru leyti voru veggir úr hreinu
torfi. Goðatættur II eru C-14 aldursgreindar til tímabilsins 880-1260 AD með
tveimur staðalfrávikum.
Uppruninn
Þá gerir Guðrún afar lítið úr samanburði mínum á íslenskum landnáms-
bæjum við Norður-Noreg eins og ég hafi ekki sjálfur nefnt þá bagalegu
stöðu, að hafa ekki úr meiru að moða þaðan hvað varðar rannsóknir á
bæjarhúsum. Nóg er hins vegar af kumlum í Norður-Noregi til að geta
staðfest að íslensk kuml eru mun líkari kumlum í Norður-Noregi en þeim
sem fundist hafa í Suðvestur-Noregi. Þetta ætti Guðrún að vita.
Þegar ég skrifaði bókina (henni var lokið 1992), þá höfðu ekki birst neinar
ritgerðir um fullrannsökuð býli frá víkingaöld í Norður-Noregi. Hins vegar
bentu allir könnunaruppgreftir, forrannsóknir og aðrir minni háttar upp-
greftir til þess, að veggir væru ætíð úr torfi. Síðan þá hefur höfðingjabýlið
Borg á Lofoten, stærsta víkingaaldarhús á Norðurlöndum, verið fullgrafið
og niðurstöður birtar, og það var eins og vænta mátti með hreina torfveggi.
Guðrún segir að það sé aðallega þrennt, sem ég telji sýna fram á norður-
norskan uppruna, en það er gerð húsveggja, efnahagur fólksins og tækni.
Þetta verður að teljast töluverð einföldun á umfjöllun minni. í fyrsta hluta
bókarinnar er m. a. umræða um vistræna hegðun manna, hvernig vænta
megi að þeir hegði sér í nýju landi, hvaða þættir stýra vali þeirra á bústað og
hvernig þeir túlka það sem þeir sjá, bæði í „gamla" landinu og því „nýja."
Röksemdafærslan sýnir, að ekki er loku fyrir það skotið, að fólkið á
Granastöðum hafi komið úr norður-norsku umhverfi. Hinn vistfræðilegi
arfur Granastaðafólksins gat því hafa verið upprunninn í Norður-Noregi.
I öðrum kafla bókarinnar ræði ég kumlin íslensku og kemst að því að þau
líkjast í heild sinni einna helst norður-norskum kumlum; þetta á einkum
við um kuml, sem fundist hafa á Norður- og Austurlandi.