Fylkir - 01.01.1923, Side 60

60
og bœa hér í grcmi." Bæklingur þessi endurtekur, þegar í byrjun,
aðaldrætti erindisins, sem eg flutti í Reykjavík haustið 1894, nl.
fyrir 20 árum og 9 mánuðum. — Ritið byrjar á þessa leið: —
»Eins og flestir vita, er hitinn, jafnt sem hreint lopt og ljús>
heilnæm og kjarngóð fæða og nægilegur svefn, einn af aðalþáttuin
og uppsprettum lífsíns.« .... »Reglubundinn og nógur hiti a
heimilum manna er nauðsynlegur til þess maður geti haldið heilsU-
— Auðvitað er það nokkuð mismunandi hvað menn þurfa mikinu
hita og hvað menn þola mikinn kulda; en yfirleitt ætti aldrei að
vera kaldara í herbergjum en 5° Celsius, né heitara en 30° Celsius,
og viðkunnanlegast er og hollast að hitinn í herbergjum se 15
— 20° Celsius, þ..e. 12° — 15° Rcaumur. En þetta mun heldur haei'1'8
en vanalegt er hér á íslandi; þó á vetrum sé víða miklu heitara '
baðstofum, þar sem vel er kynt og margt fólk silur saman. —
köldum herbergjum og óhreinu lopti stafa tnargir hættulegir sjúk-
dómar og er því alt of lítið athygli gefið; því ekki er einu sinin
hitamælir að sjá á sumum heimilum, hvað þá að neinni reglu se
fylgt um hitun þeirra.
»IJað er alt gott að vita þetta og hugsa um það, hvernig maðui
eigi að tempra hitann þegar hann er til, munu margir segja; eI1
hvað á maður að gera þegar hafís liggur fyrir landi og eldsneyú
er ekki að fá, ncma með svo háu verði að fæstum verður kley^
að kaupa það? — Hvernig eiga t. d. fátæklingar að hita kofai,a
sína eða herbergin sem þeir leigja í bæ þessum og líkum þorpu111
þegar steinkol eru komin uppí 40 — 50 kr, smálestin eða með öHu
ófáanleg, og svörðurinn er bæði illur og ónógur til að hita timh
urhjallana, sem bygðir hafa verið á síðustu áratugum bæði l'er 1
kaupstöðum og til sveita?
»Við því veit eg aðeins eitt meðal: Annaðhvort verða þeir, seltl
á íslandi vilja lifa, að byggja hlýrri htís, svo hlý að þau þurfi
mikinn eld, .klæða sig hlýrri fötum og eta kjarnmeiri mat en fújk
er farið að venjast, eða útvega sér ný tæki til að hita hýbýl' sl°
ögn betur, án þess að sækja kol til útlanda né verja stórfé til elc*s
neytis. Og vilji ísl. ekki kosta stórfé uppá steinbyggingar, fal"3
og fæði, né láta sér nægja með torfbæina, sem tíðkuðust fyrir