Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1882, Side 34

34
sökum þess að tímatal Eddu kemur ekki heim við
timatal sögunnar, og vill hann skapa eitthvert nýtt
Húnaland á Norður-f ýzkalandi eða Jótlandi, sem hann
byggir Atla þeim, sem Edda nefnir. J>að er dag-
sanna, að Jörmunrekur Gautakonungur, Hermanrik
hinn mikli, sem í raun og veru lifði á 4. öld eptir Kr.,
lætur í Eddu troða Svanhildi, dóttur Guðrúnar Gjúka-
dóttur
jóm hvítum og svörtum
á hervegi,
grám, gangtömum
Gotna hrossum,
og lemja grjóti þá Hamdi og Sörla (Ammius og Sar-
us hjá Jornandes), sonu Guðrúnar af þriðja hjónabandi
við Jónakur konungi, sem hefna vildu Svanhildar
(Svaniel eða Saniel hjá Jornandes), eptir það, að Guð-
rún er búin að drepa Atla Húnakonung, sem í raun-
inni lifði og ríkti 100 árum síðar (dó 453); en, það er
ofætlun, að ætla sögninni nákvæma landaskipun og
tímatal. Viti t. d. annálahöfundar Breta (Simon Dunelm,
Ailred, Bromton, Knyghton, o. fl.) ekki betur, en að
Haraldur konungur hárfagri hafi fallið við Stafnfurðu-
bryggju, þá er ekki tiltökumál, þó sagnir Norðurlanda
villist á 4. og 5. öldinni. Sögnin reikar í nokkurskon-
ar draumi yfir staði og stundir. þjóðirnar aðeinsrank-
ar við þvl, sem gjörðist í æsku þeirra, eða sem þær í
bernsku heyrðu af skyldum þjóðum. Höfuðviðburð-
irnir einir og helztu mennirnir lifa glögt í endurminn-
ingunni; þeir standa eins og fjöll og hæðir uppúr
tíbrá sagnarinnar, en með fjöllum læðist þoka hugar-
burðarins. R. Keyser finnur sér það einnig til, að
Edda sé ekki digurmæltari um Atla, en um hvern
annan fornkonung, þótt hann væri öllum samtíða kon-
ungum voldugri. Atla-kviða kallar hann þó Atla hinn
ríka. En—hefir Edda þá meira við Jörmunrek hinn