Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1882, Page 73

73
Atli borgirnar Vicenza, Verona, Bergamo, Pavía og
Milano. Hinum tveim síðast nefndu borgum hlifði
hann. Að eins skemti hann sér og öðrum með því,
er hann 1 Milano sá málverk, þar sem skytneskur
konungur var afmálaður knékrjúpandi fyrir Rómverja-
keisara, að hafa hausavíxl á myndunum, svo að Róm-
verjakeisari kraup, en fyrir Skýtakonungi var kropið.
Svo stöðugt einkenni Atla í sögunni, sem það er, að
hann eyðilagði alt, en bygði ekkert upp, þá brá þó
út af því í þetta sinn ; varð herferð hans til Ítalíu til
þess, að ný borg var bygð, er síðar varð voldug og
fræg á miðöldinni, sem sé Feneyjar. Frá Aqvileia,
Padúa og öðrum borgum hljóp margt fólk undan
Húnum út í hólma þá í Adríahafinu, sem síðan urðu
hið volduga lýðveldi Feneyja.
Hvað höfðust Rómverjar að á meðan ? „Mitt i
hræðslu og ráðaleysi allra“, segir Gibbon, „var Aétius
einn óhræddur“; með heimamönnum sínum og hús-
karla sveit (cohors domestica), ef svo mætti að orði
kveða, vafðist hann fyrir Atla, gjörði honum tálmanir
og áhlaup, meðar hann beið svara upp á liðsbón sfna
frá Vestur-Gautum, Frönkum og stólkonungi. Vestur-
Gautar og Frankar voru ekki við látnir, en frá Mikla-
garði var leiðin löng, þótt hjálpar væri von. þ>á tók
Valentinianus III., sem var annað vesalmennið frá
Theodosius II., það til bragðs, að yfirgefa Ravenna,
ramlega víggirta borg, sem bæði sökum landslagsins
umhverfis hana — mýra og foræða — og borgarveggj-
anna, var haldin óvinnandi, og sem eptir fyrsta áhlaup
Alareks hafði verið kjörin fyrir aðsetur og vígi Hono-
riusar, — og flýja til Rómaborgar, þótt ekki væri hún
viggirt, eingöngu af því. að hún var lengra í burtu
frá ófriðnum. Lét keisarinn jafnframt uppskátt, að
hann mundi flýja Ítalíu, ef Húnar kæmu nær. Thierry
kennir Aétius þessa ráðstöfun, en færir engar ástæður