Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1882, Síða 40

40
ættinni, Vouti, g'jörði enda á yfirgangi Húna á i. öld-
inni f. Kr. (70—50), svo þeir urðu að flýja vestur á
við, og 100 árum e. Kr. voru þeir komnir til Kaspiska
hafsins og árinnar Wolga. Skiptust þeir þar í tvær
kvíslir, hina svo nefndu hvítu Húna, er sér í lagi dvöldu
í Sogdiana, að austanverðu við Kaspiska hafið, og ýmist
voru kallaðir Euthalites eða Nepthalites; þessi þjóð-
flokkur tók sér staðfestu og hætti að mestu lífernis-
háttum hinna rásandi (nomadisku) þjóða, en átti jafn-
aðarlega í styrjöldum við Persa. Hinn annar þjóð-
flokkur, svörtu Húnarnir, héldu þar á móti upptekn-
um hætti, og rásuðu framvegis norður og vestur á
bóginn vesturámilli Wolga og Dnieper (Borysthenes),
og þaðan vestur að Vanakvísl, en norður á við upp í
Síberíu. Við Vanakvísl urðu Alanar fyrir þeim, eins
og áður er sagt. Að kynferðinu til voru þeir skyldir
Mongólum, Tartörum og Finnum; telur Thierry þá
með finsku þjóðunum, sem Tacitus (Germ. 46) lýsir á
sinni tíð sem einni hinni viltustu1, og ekkert telur til
ágætis, nema að þeir voru góðir bogmenn2. Landa-
fræðisrithöfundurinn Ptolomæus þekti þá á annari öld-
inni e. Kr., og höfðu þeir þá stöðvar sínar mitt á milli
Basterna og Roxólana, eða í nánd við Dnieper. Voru
þeir þá ýmist kallaðir Húnar eða Chúnar. Húnar
þessir lifðu, eins og Finnar enn i dag, á hjörðum
sínum og á dýraveiðum; verzluðu þeir, eins og
oss er kunnugt af sögunum um Finna Norðurlanda,
með ýmisskonar grávöru, safala o. fl., og voru, eins
og þeir, orðlagðir fyrir fráleik og fjölkyngi. Hefir
hinn rómverski rithöfundur Ammianus Marcellinus, sem
sjálfur var hermaður og sjónarvottur þess, er þeir fyrst
urðu Rómverjum kunnir á Dónárbökkum, gefið lýs-
1) Fennis mira feritas, foeda paupertas.
2) Sola in sagittis spes.