Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 1895, Síða 54

En nú liggur beint við að spyrja: Hvernig
stendur á þessura örnefnum: Ölfossá og Ölfossvatn
eða Ölfusá og Ölfusvatn, ellegar á sveitarnafninu
Ölfus, sem auðsjáanlega stendur í sambandi við þau?
Menn vita það ógjörla. En svo er að sjá, sem menu
hafi ætlað, þá er fram á aldirnar ieið, að þessi nöfn
væri leidd af mannsnafninu Ölvir. Því mun það
vera, að margir seinni menn hafa ritað: »Ölves«,
»Ölvesá«, ÖIvesvatn«. En enginn hefir, svo jeg viti,
reynt til að skýra nafnið Ölfus, nema hvað Dr. Guð-
brandur Vigfússon víkur að því nokkrum orðum í
riti sínu: Um tímatal í fslendingasögum (Safn til
sögu Islands I.). Hann hnegist þar að myndinni:
Ölves og virðist heimfæra það til Ölvis barnakarls,
þar eð bann gefur öllum ættmönnum Ölvis, er hing-
að komu, sameiginlegt nafn og kallar þá »Ölvisinga«.
Og svo segir hann (bls. 289): »Ölfusið mun bera
nafn sitt af þessari ætt«. Þó bætir hann við: »get-
ur vel verið, að það hafi heitið hérað á Ögðum,
þaðan sem þeir voru«. Sjest af þessu, að hann var
þó ekki ánægður með að leiða það af nafni Ölvis,—
sem ekki var við að búast. Neðanmáls (á sömu bls.)
segir hann: »Nafnið er óvanalega myndað (Ölves,
líkt og Valdres), mun varla vera annað örnefni á fs-
landi sem eins er myndað®1. í sambandi við þetta
nefnir hann Eirlk ólfus, lendan mann í Súrnadal á
Ögðum; en þar við setur hann »ölfús« í sveigum með
spurningarmerki, og er það án efa rjett athugað, að
1) Geta má þess, að »Ölfus« heitir lítil grasspilda fyrir
vestan túnið á Stað í Grindavík. í>ar við getur ölfussveit í
engu sambandi staðið, nema ef einhver heflr fundið hjá sjer
hvöt til að láta þenna stað heita í höfuðið á henni. Þó er
það líklegast, að kots-nafn, svo sem Álfhús, eða eitthvað
líkt, hafl þar hreyzt í Ölfus.