Eimreiðin - 01.01.1895, Blaðsíða 5

5
fleiri eða 12 menn, í Danmörku 57, á Þýzkalandi 91, á Hollandi
139 og í Belgíu meira að segja 210 á hverjum □ kílómetra. Til
þess að járnbrautirnar gætu staðizt, yrði flutningsmagnið að vera
mjög mikið. Við yrðum þvi að gera okkur ánægða með að tölta
áfram á vegum, hvernig sem færðin kynni að vera á þeim, meðan
aðrir gætu þeyst áfram á járnbrautum og þó fengið flutning sinn
fyrir margfalt minna verð.
Menn gáðu sem sje alis ekki að því, að dalahjeruðin okkar
eru bæði nokkurn veginn flatlend og heldur ekki ýkjalangt á milli
þeirra, svo að því leyti eru engar ósigrandi tálmanir því til fyrir-
stöðu, að við gætum eins og aðrir fengið að sjá eimreiðir þjóta
gegnum byggðalög vor.
Þó leið heill fjórðungur aldar frá þvi hin fyrsta járnbraut fyrif
eimreiðir var gjörð á Englandi, þangað til farið var að nota þetta
ágæta samgöngufæri hjer í landi (brautin milli Kristjaníu og Eiðs-
vallar). Og við höfum jafnan haldið okkur í halanum á lestinni
að því er samgöngubætur snertir. En sá sem er halalalli eöa dregst
aptur úr í samgöngubótunum, hann verður það líka í efnalegu tilliti
yfir höfuð eða í því að koma fótum undir velmegun sína.
Þar sem aðrar þjóðir hafa stigið áfram risafetum og klofið
þrítugan hamarinn til þess að leggja hjá sjer járnbrautir þvert og
endilangt, svo að minnsta kosti allir hinir stærri bæir og byggðalög
gætu tekið þátt í viðskiptalífinu og náð hvert til annars, þá liggja
enn þá hjá oss stór og voldug dalflæmi og bæir, sem stórmiklum
framförum gætu tekið, og bíða þess, hvort reykurinn úr eimreið-
inni birtist þó ekki einhvern tíma á hálsbrúninni sem vottur þess,
að dagar hleypidómanna og löðurmennskunnar sjeu bráðum taldir,
og farið sje að roða af nýrri öld, járnbrautaöldinni, hjá okkur eins
og öðrurn þjóðum.
Það birti þó ætíð nokkuð til, er síðasta stórþingi ákvað að
leggja Norðurbrautina (Kristiania-Hadeland-Gjövik), Norðurlands-
brautina (Meraker-Namsos), Björgynjarbrautina og Vesturlandsbraut-
ina. En þetta eru þó enn sem komið er að eins aðalbrautirnar
eða stofnbrautirnar, og þeim verður ekki lokið fyrri en smátt og
smátt, og nokkuð langt þess að bíða, að þær verði allar fuligerðar.
Auk þess er eptir að koma á sömu sporbreidd á öllum aðalbraut-
unum. Stofnbrautir sjerhvers lands ættu allar að vera sporbreiðar
og ætlaðar til hraðflutninga svo beina leið sem unnt er. Það getur
ekki staðizt til lengdar, að landið sje klofið í tvo parta: breiðspora-