Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1895, Síða 8

Eimreiðin - 01.01.1895, Síða 8
betur sýnt, hver rnunur er á akbraut og járnbraut en það, að ak- brautin sí og œ kostar peninga, en járnbrautin skilar peningunum aptur. Þetta skýrist einkar vel við töflu, sem tekin er upp í frumvarpið (bls. 62—63), þessi tafla sýnir, að á öllum þeim járnbrautum, sem hingað til hafa lagðar verið hjer í landi, hafa tekjurnar smám- saman orðið meiri en útgjöldin. Þessi hefur reyndin orðið á hjer eins og annars staðar, þótt eigi væri gert ráð fyrir meiru í fyrst- unni, en að tekjur og útgjöld stæðust á með tímanum og menn þættust þá góðu bættir. Járnbrautin er eins og trje, sem er gróður- sett; það vex sjálfkrafa og ber ár frá ári meiri og meiri ávöxt, þangað til það hefur náð þvi hæsta þroskatakmarki, sem eðlislög náttúrunnar hafa sett því. Verða menn ekki að taka undir með spámanninum Esaias og segja að »lífsandi (lifgjafi) búi í hjólunum«, þegar menn t. d. sjá, hve mikill lífgjafi Eystridalabrautin hefur verið fyrir þau norðlægu dalahjeruð, er hún liggur um, hversu fólksljöldi þeirra hefur vaxið og hversu mjólkurbúsafurðir þeirra alltaf eru að fá meiri og meiri þýðingu, sem járnbrautahagskýrslur vorar sýna svo Ijóslega. Eða berum t. d. Eystridali, sem járnbraut liggur um, saman við Guð- brandsdali og Valdres, þar sem engin járnbraut hefurverið til þessa. Þar sem íbúatala Eystridala hefur aukizt um 14 °/0 síðan 1865, hefur íbúum Guðbrandsdala fækkað um 19% og á Valdresi um 17%. I frumvarpinu (bls. 11) er sýnt og sannað, að alveg sama verður ofan á, er hin önnur dalahjeruð vor eru borin saman. Og hvað skortur á framtakssemi og framsýni hefur kostað oss að því er snertir fólksfækkun og apturför í velmegun, má sjá eins og í einu lagi í einni af yfirlitstöflum þeim, er fylgja frumvarpinu. Þessi tafla sýnir, að ibúatal landsins ætti nú að vera 3 miljónir í staðinn fyrir 2, ef vjer hefðum getað veitt heimaalningum hverrar byggðar viðlíka góð lifsskilyrði og þau, sem hlotnazt hafa þeim hjeruðum, er bezt hafa verið sett að því er snertir tímageng sam- göngufæri (tidsmæssige samfærdselsmidler). Sóun á mannafla er í rauninni sú eyðsla, sem sizt af öllu verður varin. Um leið og vjer vísum til ritgjörðar skrifstofustjóra Kiærs »um peningagildi manns- ins« í landshagfræðis-tímariti voru fyrir 1892 skulum vjer hjer að eins minna á, að 15 ára svein eða stúlku úr flokki verkalýðsins má meta á hjer um bil 3000 kr., þegar eingöngu er miðað við uppeldiskostnaðinn, en tvítugan yngismann eða yngismey, sem fengið hefur meðalmenningu, á 9 til 10,000 kr. Miljón slíkra

x

Eimreiðin

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.