Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1895, Page 23

Eimreiðin - 01.01.1895, Page 23
23 Meðan þessu fór fram var húsabyggingum í Reykjavík haldið áfram af kappi, og leið eigi á löngu áður Danenberg gat sezt þar að með vefi sína og önnur áhöld. Hafði verið reist handa honum og sveinum hans stórt timburhús með 2 hliðbyggingum og auk þess litunarhús við Elliðaárnar. f*ó gekk enn stirt að koma veru- legu skriði á iðnaðinn og voru til þess ýmsar orsakir. Harðindin hjeldust stöðugt og hjer á ofan bættist það, að kaupmenn fluttu allt of litla matvöru til landsins, svo menn hvervetna áttu við hið mesta harðrjetti að búa; leiddi það meðal annars til þess, að ýmsu af vinnufólki því, er ráðið hafði verið til stofnananna haustið 1752, var vísað frá um rniðjan vetur vegna matarleysis. Sat Danenberg einn eptir við ullarvinnuna með 3 sveina. Reyndar var megnið af fólkinu ráðið aptur næsta ár, en þegar á veturinn leið var svo þröngt í búi, að fæstum þótti viðunandi, því eigi var annað til matar en harðfiskur og smjör af skornum skamti, en til drykkjar blábert vatn, og fólkið sat krókloppið við vinnuna vegna eldivið- arleysis. Gekk það því burtu sjálfkrafa. Danenberg varð leiður á að berjast við þetta andstreymi og fór því aptur af landi burt, en þeirn Skúla og honum lenti í málaferlum út af kaupinu og urðu stofnanirnar fyrir útlátum. Eigi ljetu kaupmenn af að spilla fyrir stofnununum og urðu þeir enn æfari gagnvart þeim, er þeir sáu, að landsmenn voru einbeittir og fastráðnir í að halda þeim áfram. Neytti fjelagið allra bragða til að vekja mistraust manna, og einkum stjórnarinnar, á þessum fyrirtækjum. Báru kaupmenn á Skúla persónulega hinar verstu vammir og skammir, en kváðu stofnanirnar eigi til annars en að hepta hina íslenzku verzlun og fæla alla frá að takast hana á hendur. Ljezt íjelagið eigi mega þola þetta lengur og krafðist umbóta. A hinn bóginn hjelt Skúli heldur eigi kyrru fyrir, en safnaði víðsvegar að skjölum og skilríkjum, er báru þungar sakir á íjelagið. Hjelt hann nú til Danmerkur og bjuggust hvorirtveggju að láta skríða til skarar. Stjórnin sá að eigi mátti lengur svo búið standa. Skipaði hún 1756 nefnd til að rannsaka málið. Komst nefndin að þeirri niður- stöðu, að stofnanirnar eigi á neinn hátt hefðu skert rjettindi fjé- lagins, en fjelagið þvert á móti í ýmsum greinum brotið verzlunar- samninginn og átt sök á því, að fjöldi manna hefði dáið úr hungri á Islandi. Varð sá endir á þessu máli, að fjelagið var svipt verzlunar- leyfinu, en stofnununum leyft að láta duggur sínar eptir þörfum

x

Eimreiðin

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.