Eimreiðin - 01.01.1895, Side 31

3i
töldum töluvert meira en helmingi fleiri I. einkunn en II. En í Rvíkur-
skóla fá nálega eins margir II. einkunn eins og I.
I Metrópólítanskólanum fær ekki nema tæplega hver 300. piltur
III. einkunn, i öllum dönskum skólum samantöláum hjer um bil hver
13., en í Rvíkurskóla því nær 6. hver piltur.
Af þessu má sjá, að Rvíkurskóli má sækja sig töluvert til þess að
geta jafnazt á við meðalskóla i Danmörku. Ef hvor þeirra um sig út-
skrifaði 200 lærisveina í einu, yrðu einkunnir þeirra samkvæmt þessari
10 ára reynslu þannig:
I. ágætiseink. I. eink. II. eink. III. eink.
latínusk. í Rvík..... i(1 85,9 80,2 32,3
meðalsk. í Danm. .. 9,4 117,6 57»s 15.2
Af hverju stafar nú þessi mikli munur? Stendur Rvikurskóli i raun
og veru svona langt á baki öllum dönskum skólunt? Vjer efumst utn
að svo sje. Oss er nær að halda, að munurinn stafi að miklu leyti
sumpart af því, að verkefni þau, sem lögð eru fyrir lærisveina Rvikur-
skóla til úrlausnar, sjeu þyngri en við aðra skóla, og sumpart af þvi,
að kennararnir sjeu strangari eða gefi lægri einkunnir við þann skóla
en við aðra, af þvi þeir hafa enga aðra skóla til samanburðar. Sje svo,
þá væri með þvi rjettur brotinn á þeim, sem fyrir þá sök hafa hlotið
III. einkunn, því við I. og II. einkunn eru bundin mikilsverð rjettindi.
Rannig getur enginn íslenzkur stúdent öðlazt Garðrjettindi í Khöfn, ef
hann hefur ekki náð II. einkunn við burtfararprófið, enda vitum vjer til
að ýmsir íslenzkir stúdentar hafa orðið að hætta við að sigla til háskólans,
af því þeir höfðu ekki náð nema i III. einkunn. Auk þess eru margar
aðrar styrkveitingar við háskólann i reyndinni bundnar við hinar hærri
einkunnir. Pað getur því haft mikla þýðingu fyrir allt líf sumra pilta,
ef þeir fá ekki eins háa einkunn og þeim ber að rjettu í samanburði
við pilta frá öðrum skólum.
Þótt vjer bæði ætlum og vonum skólans vegna, að munurinn stafi
að miklu leyti af þessu, en ekki öðru verra, þá ber þó þess að geta, að
kennarar skólans -— að minnsta kosti sumir hverjir — virðast ekki vera
á sama máli um það. Höfundur þessara lína skrifaði nefnilega í byrjun
ársins 1892 töluvert ýtarlega ritgerð um þetta mál og sendi Tímariti
hins íslenzka Bókmenntafjelags, en ritnefndin neitaði henni um upptöku,
án þess þó að skýra frá, af hverjum ástæðum hún gerði það. I nefnd-
inni, sem er’3 manna nefnd, sátu nú 3 af kennurum skólans, og einn
þeirra hefur látið í ljósi, að honum hefði ekki líkað ritgerðin, af því að
ágizkunin um strangleika við prófin hefði ekki verið rjétt. Pað væri öðru
nær en að einkunnir skólans væru of lágar. Er ekki óliklegt að hinir
kennararnir hafi verið honum samdóma, og greininni þess vegna verið
neitað um upptöku.
En hafi nú kennarar skólans rjett fyrir sjer í þvi, að þessi góð-
gjarnlega tilgáta sje röng, þá hlýtur eitthvað að vera bogið við kennsluna
í skólanum. Hverju ætti annars um að kenna? Fái piltar að jafnaði lægri
einkunnir við einn skóla en annan, þá verður ódugnaði kennaranna jafnan
kennt um það, en ekki lærisveinunum. Þeir bera ábyrgðina fyrir kunn-
áttu pilta, en ekki lærisveinarnir. Ekki dugar að kenna því um, að piltar