Eimreiðin - 01.01.1895, Síða 57

57
ekki þessum ráðahag milli þess, sem d að verða og þess, sem er
biíið að vera, milli fjelitla og ekki allt of viljasterka yngissveinsins
og fjáðu ekkjunnar, sem stendur með annan fótinn í gröfinni.
Það er óheppilegur rígur á rnilli gagnfræða- og latínudeildanna,
þar sem þær eru hvor við hliðina á annari; jeg á ekki von á
því, að samkomulagið verði betra, þó að önnur sje undir hinni.
Gagnfræðaskólinn ætti heldur að setja sig í samband við barna-
skólana, og reyna til að koma skipulagi á lægri menntun vora,
því það varðar miklu, að áreiðanlega sje byggt að neðan; þessu
yrði að líkindum rniklu betur við komið á Akureyri en á Möðru-
völlum, og væri því skólinn betur settur þar. Hins vegar er
latínuskólanum ekki til setunnar boðið; hann verður að fara að
leggja gamla skrúðann fyrir óðal og semja sig eptir aldarhættinum.
Þegar svo er komið, mun fyrst rjett lag komast á alla almenna
menntun vora, æðri sem lægri, og sambandið á milli skólanna
leiðir þá svo sem af sjálfu sjer.
II.
»Sint, ut sunt, aut non sint.«
Það eru nú bráðum liðin 20 ár síðan Reykjavíkurskóli fjekk
reglugjörð þá, er nú gildir, og öðlaðist með henni fornmáladeild
dönsku skólanna. Að sönnu er tviskiptingin danska óeðlileg og
óheppileg, þar sem þeim tækjum, er eðlilega mynda eina heild til
þess að veita anda unglinganna samræmislegan þroska og fjöl-
hæfa menntun, er skipt i tvær deildir, hvora við hliðina á annarri;
hún hefur líka ýrnsa aðra ókosti, sem jeg áðan drap á, en hjer er
ekki rúm til að telja. Sarnt hafa Danir staðið ólikt betur að vígi
með báðum deildunum, en vjer með fornmáladeildinni einni, því
náttúru- og stærðfræðisdeildin er miklu meir sniðin eptir tímans
kröfum en hin, og hægt væri algjörlega að semja hana þar eptir.
Ef vjer um næstu 20 ár ættum að hafa fjögra eða sex ára latínu-
skóla, skyldi jeg mæla með því, að hann hefði báðar deildirnar.
En vanafestan og gamaldagshátturinn, sem hafa óbeit og óþokka
á öllu nýju, ráða mestu á hverjum tíma, og þeim kostum á
Island að þakka, að, þegar um tvennt var að velja, fjell valið á
þá deild, sem er enn einstrengingslegri, enn meir einhliða en hin,
á dauðu málin; þau þóttu haganlegustu tækin til þess að búa
næstu kynslóð undir lífið og æðra nám. Vjer höfum einu lifandi