Eimreiðin - 01.01.1895, Blaðsíða 62

62
Miklar og margbrotnar vjelar birgja bæjarbúa að gasi og rafmagni til
Ijóss og eldiviðar og jþrýsta drykkjarvatni um allan bæinn og inn á hvert
heimili, og margt er þar enn furðulegt og nýstárlegt, er hjer yrði of
langt upp að telja.
Þegar lýsa skal stórbæjum og stórbæjalifi með kostum þess og löst-
um fyrir þeim, er alið hafa allan aldur sinn heima á Fróni, þá eru þar
á eigi litil vandkvæði, og er það eitt meðal annars, að bágt er að vita
hvar byrja skal. Mundi sumum ef til vill þykja heppilegast að hefja
mál sitt með þvi að skýra frá, að hus borgarinnar hvert i sínu lagi sje
margloptuð og að hæðinni til nokkurs konar smá-Babelsturnar, að frjetta-
þræðirnir sjeu strengdir yfir þau eins og grásleppunet, að torg og stræti
sjeu flórlögð eins og fjósgólfin heima og að menn og skepnur æði
þindarlaust fram og aptur um þau eins og Belzebub með öllu sinu
skylduliði sje á hælum þeim. Öðrum mundi aptur á móti þykja þetta
allt lítilsvarðandi. Sjálfur álít jeg heppilegast að vera á varðbergi og
grennslast eptir hvað til ber á strætum úti frá rnorgni til kvölds. Má
þar sjá iðukastið á ólgusjó stórbæjarlifsins. Hinum ýmsu myndum þess
svipar fyrir augu eins og skýflókum, er liða um loptið fyrir hægum
vindblæ og skipta ham í snöggu bragði. Má þar á skömmum tima átta
sig betur en með löngum innisetum og margra bóka lestri. —
Á strætum Kaupmannahafnar er sjaldan hljótt og mannvant. Allopt-
ast má sjá menn á rölti og vagna á ferð til kl. 2 á næturþeli, og þegar
um aptureldingu hefst umferðin á ný. Mjólkur- og brauðvagnar koma
töltandi einn og einn á stangli; hestarnir, er fyrir þeim ganga, þramma
fjörlaust áfram og vagnstjórarnir sitja i aksætinu með stýrurnar i aug-
unum og hálfgerðum ólundarsvip yfir fótaferðinni. Einstöku hræður
skjótast út úr leynismugum með vimu í kolli og óstyrk í fótum og
leita heim til sængur. Er sú heimför á stundum meir af vilja en mætti
gjör og margur reipisstúfurinn fljettaður á leiðinni. Daglaunamenn skreið-
ast úr hreysum sinum, kvistunum og kjallaraholunum, og ganga til vinnu.
Er það sama krossgangan dag eptir dag árið um kring, og vinna sú, er
bíður þeirra á. verkstofum og vinnusvæðum, er opt bæði lýjandi og
óheilnæm. Eru þeir jafnaðarlega lotnir i herðurn, þreytulegir og með
óánægjusvip, og á stundum hefur örbirgðin skráð nafn sitt fullu letri á
andlit þeirra. Til og frá um húsin er gluggum hrint upp og berarm-
aðar (en sjaldnast hvitarmaðar) griðkonur taka að sópa og þrifa til. Undir
miðjan morgun eru matsölubúðir opnaðar og von hráðar taka menn að
streyma þangað til innkaupa, og verður nú skjótt krökt um strætin bæði
af mönnum og vögnum.
Um dagmálabilið er umferðin mest á torgum bæjarins. Koma þangað
búendur af landi utan með kjöt, kálmeti og ávexti, en strandamenn með
fiskæti. Skipa þeir sjer í raðir á sölutorgunum með vörur sinar fyrir
frarnan sig eða í kjöltunni og bíða svo átekta frá bæjarbúum. Gangi
salan eigi greitt, verða þeir stundum óþreyjufullir og hrópa á eða hnippa
í þá, er fram hjá ganga, til að vekja athygli þeirra. Þangað streyma
húsmæður og vinnukonur með körfur sínar til matarkaupa, og er opt
lengi þrefað um verðið áður kaupin gangi sarnan. Opt er mönnum gert
enn hægra fyrir, svo eigi þurfi þeir að ómaka sig út á sölutorgið til
matarkaupa. Ramba sölumenn og sölukonur um strætin með vagna sína