Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1895, Side 70

Eimreiðin - 01.01.1895, Side 70
70 skyrtunni til að halda i sjer lífinu og fara með hverja á fætur annari af hinum ljelegu flíkum sínum til gyðinga þeirra, er lána fje gegn veði; sömu leið fara rúmfötin og annað það, er lauslegt ef inni fyrir, og gengur á þessu þar til greipum er sópað um herbergin og ekki er eyrisvirði eptir. Sitja munir þessir á lánsstofunum þar til atvinna fæst á ný eða fje áskotnast á einhvern hátt, en gjalda verður miskunnarlausar rentur af láninu. Ofan á sultinn og seyruna bætist það, að húsaleiga er opt ógoldin fyrir langan tima og við því búið, að húsráðandi þá og þegar kasti hyskinu út á klakann. Pegar sulturinn tekur fast að sverfa að, dregst hyskið hálfnakið út í frostið og hriðina og gengur betligöngu hús úr húsi. Rjetta smábörnin fram lúkur sínar bláar og krókloppnar og mæna augunum biðjandi á þá, er fram hjá ganga, og geta opt eigi stunið upp orði, þvi betligangan er jafnvel sjálfum smábörnunum þung krossganga, að minnsta kosti fyrst í stað. Það liggur í augum uppi, að eigi er við góðu að búast þar sem börnin alast upp við þetta, og fæðist snemma í hjörtum þeirra óvild til hinna æðri stjetta, er svo litt gefa þeim gaum. Drengirnir alast upp i sjálfræði og hirðuleysi, þvi foreldr- unum þykir mikið við ‘það unnið, að þeir þegar á unga aldri læri að bjarga sjer sjálfir sem bezt þeir geta án þess að verða þeim til byrðar- auka. Læra þeir skjótt alls kyns óknytti og verða opt og tíðum með aldrinum úr þeim illræmdir þjófar og bófar, er enginn vill eiga neitt samneyti við. Fyrir stúlkubörnunum fer á stundum eigi betur, enda verða enn fleiri snörur og freistingar á vegi þeirra. Má eigi kasta á þær þungum steini, þótt þær hrasi, þvi foreldrarnir sjálfir eiga þar góðan þátt i, er þeir senda dætur sínar á fermingaraldri út á meðal manna til að betla og láta það sitja fyrir öllu öðru, að alloptast má eiga víst, að þeirn verði fengsælt um fje. Er margur maðurinn eigi betur innrættur en svo, að hann nýtir sjer neyð þeirra til að svala losta sínum, en stúlkan á opt og tiðum eigi viðreisnar von eptir fallið. ?að sem upprunalega var augnabliks freistni, verður á síðan að illkynjuðum lesti og liggur þaðan brautin snarbratt niður á við. Lýkur svo á endanum, að siðferð- islögreglan tekur i strenginn og skipar henni á bás með kvennsniptum þeim, er láta bliðu sína fala hverjum sem er og vekja fyrirlitningu og meðaumkun í hjörtum allra heiðvirðra manna. Pess ber að geta, að eigi fer öllum verkamönnum og börnum þeirra svo hraparlega, sem hjer segir, þótt bágt eigi. Vist er um það, að fátæktin og neyðin er stór í Kaupmannahöfn, en hitt er og víst, að góðgjörðasemin er lika mikil. Finnast þar fjelög svo tugum skiptir, er sett hafa sjer það mark og mið að bæta kjör fátæklinga á ýmsan hátt. Annast sum þeirra eldiviðarkaup, en önnur fatakaup o. fl. til útbýtingar meðal þeirra, er bágstaddastir eru. Fegar harðna tekur i ári og neyðin þrengir að, taka sum af fjelögum þessum sig til og viða að sjer matvæli úr ýmsum áttum á vissa ákveðna staði i bænum og mega fátæklingar fá þar eina máltíð matar dag hvern. Streyma menn þangað svo þúsundum skiptir, skipa sjer i fylkingu fyrir dyrum úti og biða þess óþreyjufuliir að röðin komi að þeim. Til og frá um bæinn finnast og athvarfsstofur, er fátækar húsmæður mega leita hælis i kuldanum með smábörn sin. Sitja mæðurnar þar með prjóna sina eða sauma, en konur þær, er stofunni ráða, hafa á meðan eptirlit með börnunum, leika

x

Eimreiðin

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.