Eimreiðin - 01.01.1899, Blaðsíða 96

96
sínum. Iðnaðurinn mun því smámsaman flytjast frá kolalöndun-
um til fjallalandanna, sem hafa nóg vatnsafl.
I Danmörku eru engin fjöll og engir fossar, og þess vegna
ekkert vatnsafl að kalla; en tilraun hefur verið gjörð til þess að
nota afl vindsins i þess stað. Aftur á móti er í Noregi og Sví-
þjóð nóg af ám og fossum, og i afli þeirra er mikill auður fólg-
inn, sem án efa mun bera mikla ávexti á komandi tímum. Þar
eru líka nógir málmar í jörðu, og er því alt útlit fyrir, að þar
muni koma upp blómlegur iðnaður um alt land á næstu öld.
Vér íslendingar þykjumst löngum vera fátækastir allra þjóða,
og oss hættir við, að telja land vort gæðasnautt og olbogabarn
náttúrunnar. En vér höfum nóg af beljandi ám og freyðandi
fossum, og mun það nú vera ljóst af því, sem sagt er hér að
framan, að í þeim eru mikil auðæfi fólgin, sem munu geta borið
mikla ávexti á ókomnum öldum, ef vel er á haldið. Það heyrast
oft og iðulega kvartanir um það, að vinnukraft vanti í landinu,
en vér getum aldrei búist við því, að fá nógan vinnukraft, meðan
vér notum ekki afl það, er náttúran hefur lagt oss ókeypis upp í
hendurnar. Oss vantar ekki annað en viljann, þrekið og þekk-
inguna til þess að byrja, — og stofnfé, munu menn segja. En
mikið má, ef vel vill, segir máltækið, og víst er um það, að mikið
má gjöra af litlum efnum, ef áhugi og forsjá fylgjast að. Vér
erum að vísu engir stóreignamenn, en sem betur fer erum vér þó
eigi gjörsnauðir, heldur höfum vér marga bjargálnamenn, sem gætu
lagt nokkuð af mörkum til þess, að koma af stað þarflegum gróða-
fyrirtækjum. En félagsskap þarf til, og hann er í mestu bernsku
hjá oss enn þá, en lærist vonandi áður langt um líður. Hjá oss
eru nóg verkefni fyrir hendi; vér getum eigi unnið uþina, af því
að vinnukraft vantar, heldur seljum vér hana við litlu verði og
kaupum aftur klæði dýrum dómum. Þetta er nú það, sem næst
liggur; en vér skulum líta lengra og eigi hræðast, þótt einhverjir
vantrúaðir vesaldarpostular kunni að henda gaman að oss; vér
kaupum steinolíu til ijósmetis og kol til eldiviðar, eða brennum
hinum dýrmæta áburði; en i fossunum höfum vér miklu betra
ljósmeti og eldivið, og hví skyldu eigi þeir timar koma, er vér
getum fært oss það í nyt? Málmar eru í jörðu á Islandi, eins og
hvervetna annarsstaðar, og það er óreynt enn, hvort eigi muni