Eimreiðin - 01.09.1911, Blaðsíða 44

200
landi, í Danmörku, Noregi, Svíþjóð, Rússlandi o. s. frv. Eins og
kunnugt er, ferðaðist hann og utn Island og Færeyjar. En 1899
settist hann um kyrt í bænum Luxembourg og bjó þar síðan til
dauðadags.
Baumgartner var óþreytandi að rita. 1877 kom út fyrsta
bókin hans: 'nLessings religiöser Entwicklungsgang>i, og sama
árið gaf hann út bók um Longfellow, sem seinna kom út í nýrri
útgáfu, og sem enn þá er álitin það bezta, sem nokkru sinni hefir
verið ritað um ljúflingsskáldið ameríska. 1881 gaf hann út rit urn
spænska skáldið Calderon, 1882 bók um Joost van den Vondel,
skáldajöfurinn hollenzka, 1883 bækling um Lúther, sem brátt kom
út í nýrri útgáfu, 1884 »Reisebilder aus Schottland'í og sama árið
bæði »Erinnenmgen an Bischof Dr. Greith<.< og *Die Lilie»,
ágæta þýðingu á Lilju Eysteins Ásgrímssonar með frábærum inn-
gangi, 1886 i>Goethe«-, rit í 3 þykkum bindum, sem brátt kom út
í nýrri útgáfu, 1889 »Nordische Fahrten: Island und die Far-
öer«, 1890 ->->Nordische Fahrten: Durch Skandinavien nach
St. Petersburg'i..
Hér lýkur hinu fyrsta skeiði á ritbraut Baumgartners, en þá
hefst annað nýtt jafnharðan. Því öll þessi rit eru ekki nema eins-
konar inngangsrit að því mikla riti, sem hann nú réðst í að semja.
1891 tók Baumgartner sem sé að fást við slíkt heljar-ritverk,
að ætla mætti, að það væri hverjum einum manni ofvaxið; hann
ásetti sér að rita sjálfstætt og samstætt verk um allar bókmentir
heimsins, þ. e. a. s. um bókmentir hverrar einstakrar menningar-
þjóðar, og fara þar eingöngu eftir sjón og reynd sín sjálfs.
Var það ekki fífldirfska að ætla sér slíkt? Pað vantaði held-
ur ekki, að hann fengi heilhuga aðvaranir frá vinum hvaðanæva í
vísindaheiminum. Og sjálfan virtist B. um stund óa við því, hve
stórkostlegt þetta verkefni væri. En eftir nokkra umhugsun kast-
aði hann þó teningunum og tók af öllum kröftum að virrna að
þessu risaverki. Pað, sem hann átti erfiðast með í byrjuninni, var
slafnesku málin og veruleg þekking á bókmentahnossum hinna
fornu menningarþjóða í Asíu og Afríku. Að ná góðum tökum á
þeim kostaði nálega meira erfiði, en menskum manni yfirleitt er
ætlandi. Pað liðu líka 7 ár, án þess hann léti nokkuð frá sér heyra.
Frá hans hendi komu aðeins nokkrar greinar í »Stimmen .. .«, —
sem reyndar vöktu feikna athygli, — um hin fornu þjóðsöguljóð
Indverja »Mahdbharata«., »Altindische Dramen«, »Das Lieder-