Eimreiðin - 01.05.1920, Blaðsíða 44

172
GJÁBAKKAHELLIR
lEIMREIÐIN
í hraunstorkunni, sem ekki er unt að smjúga, nema færð-
ur sé burtu stór steinn, er þar verður á gólfinu.
Á all-löngum kafla innar er aðalhellirinn hár, með
fremur litlu ni^urhruni á gólfinu, Víddin um 5 m. Síðan
taka við mikil niðurhrun aftur, en ekki er mjög örðugt
að komast yfir þau, hæðin svo mikil, að ganga má upp-
réttur, og meiri en það. Til vinstri handar verður þar á
einum stað neðarlega lítill og laglegur afkimi, fáir metrar
að lengd. Enn innar verður niðurhrunið hærra og verður
að bograst milli þess og hvelfingarinnar. Brátt sér nú
skímu, sem kemur inn um smáop, þar sem hvelfingin er
algerlega hrunin niður. Verður skriðið hér út og út í
dældina, sem þar er framundan. Eg hafði fest enda á
seglgarni við stein hjá stallinum fyrnefnda og þræddi
Halldór seglgarnið um hellinn endilangan fyrir mig. Er
við höfðum litast um úti fyrir litla opinu sáum við að
við höfðum farið undir veginn og vorum komnir upp
skamt eitt fyrir sunnan hann. Hafði enginn athugað smugu
þessa fyr, að því er þeir fylgdarmenn mínir vissu til.
Suður af dæld þessari tóku við aðrar í sömu stefnu og
hellirinn og dældirnar norður frá honum. Hafði hellirinn
sýnilega haldið hér áfram í upphafi, en fallið niður með
köflum og verður hvergi hér farið ofan í hann í milli
dældanna. í öndverðu hefir hellir þessi verið geysilangur.
Við gengum síðan ofanjarðar upp að aðalmunnanum
aftur og gerðum að Ijósáhöldum okkar. Siðan fór Hall-
mundur bóndi heim til bæjar, en við Halldór gengum
aftur í hellinn og rannsökuðum hann nákvæmar, einkum
afhellana, sem nú hefir verið lýst. Vatt Halldór nú upp
seglgarnið í hnykil. Mældi eg það síðar og reyndist lengd
alls hellisins 309 m. Ekki er hann alveg beinn, heldur
eru í honum smábugður sumstaðar. Hvergi eru verulegar
ísmj'ndanir í honum; kunna þær að vera nokkrar á vetr-
um norðantil, en hafa þá verið bráðnaðar. Vatn sígur
niður gegnum bergið sem í slíkum hraunhellum er títt,
en nær ekki að frjósa, því að svo er hellirinn djúpt í
jörðu að frost kemst ekki að. Loftið er þægilega svalt og
hreint. Hvergi verður vart við lykt eða ryk. Að eins á