Eimreiðin - 01.07.1920, Blaðsíða 54

246
TÖFRATRÚ OG GALDRAOFSÓKNIR [eimreiðin
öllum ljóst, hve skaðlegar og hættulegar pyndingarnar
væru í sakamálum. Hann tók söðuláklæði sitt og fal.
Sagði svo þjóni sínum einum að fara og leggja á reið-
hestinn sinn. Þjónninn saknaði auðvitað áklæðisins, og
þegar hann sagði húsbónda sínum frá því, bar hann á
þjóninn, að hann hefði stolið því. þjónninn tók þegar að
afsaka sig og sverja og sárt við leggja að hann hefði
enga hugmvnd um áklæðið. þá lét dómarinn taka hann
og pynda til sagna, og áöur en langt leið játaði þjónninn
að hann hefði stolið reiðverinu og sagði meira að segja
hvar hann hefði fólgið það, tók til einhvern stað, að eins
til þess að losna. þjónninn fékk svo góða borgun fyrir
tilraunina, og pjmding var numin úr lögum í því bygð-
arlagi.
Friedrich von Spee er maður nefndur (f 1625), Hann
var Jesúíti, og þar eð hann var skriftafaðir í Bamburg og
Wurzburg varð hann margoft að vera við galdraofsóknir,
og bjó 200 galdrakonur undir dauða. Hann fyltist ógnum
}rfir grimdinni, sem beitt var, og sá skýrt hvílik vitfirring
hér var á ferðum. Gaf hann svo út rit, sem hann reynd-
ar ekki þorði að láta vita að hann hefði skrifað, og lýsir
þar með átakanlegum orðum pyndingunum. Skal hér setja
nokkur orð úr riti hans. Hann segir:
»Já, eg sver þess dýran eið: Af öllum þeim fjölda, sem
eg hefi fylgt að bálinu vegna þess að þær voru sakaðar
um galdra, var engin einasta, sem hægt væri að segja um,
að hún væri sek, þegar alt var athugað. Sama hafa tveir
aðrir prestar sagt mér af sinni reynslu. En beitið sömu
aðferð við æðstu menn kirkjunnar, við dómarana og mig
sjálfan, pyndið okkur eins grimmilega — og eg skal á-
byrgjast að við mundum allir verða sannir að sök um
galdra!« Á öðrum stað segir hann: »Hamingjan hjálpi
þeirri konu sem einu sinni er komin inn í píningarklef-
ann. Hún kemst ekki þaðan aftur fyr en hún hefir liðið
allar upphugsanlegar kvalir. Oft hugsaði eg sem svo: Að
við erum ekki allir galdramenn er af engu öðru sprottið
en því, að við erum ekki píndir eins. því að það var dag-
satt, sem einn rannsóknardómari hældi sér af við furst-