Eimreiðin - 01.07.1920, Blaðsíða 13

EIMREIÐIN]
UM ÍSLENSKT VEÐRÁTTUFAR
205
annar færist í aukana, dregur hinn af sér, eftir alkunnum
aflfræðireglum. A þessu gengur sí og æ og hafa árstíð-
irnar mikil áhrif á þá. — Upp úr hinu heita yfirborði
sævarins fyrir sunnan land stígur án afláts mikil vatns-
gufa í loft upp, berst upp á suðurströndina, þéttist þar
og fellur niður sem regn og snjór. Norðanlands er rakinn
í loftinu minni. Hálendið hefir að mestu leyti tekið hann
til sin og svo er uppgufunin nyrðra miklu minni. Þessi
mismunur á úrkomu sunnan og norðanlands hefir í för
nrteð sér hráslagaleg og köld sumur á Suðurlandi, en á
Norðurlandi verða þessi áhrif gagnstæð. Vestur- og Aust-
urland hafa blandaðra veðráttufar.
Staða loftvogar á íslandi er mjög óstöðug. Lágþrýsti
lofts — míním — sem tíðast er yfir norðurhluta Atlants-
hafs, suðvestur af íslandi og nær norðaustur fyrir landið,
veldur oft tíðum og snöggum veðrabrigðum, einkum á
Vestur- og Suðurlandi. Lágþrýsti þetta eða þessi, því þau
geta verið fleiri en eitt, eru á sífeldri hreyfingu, oftast
austur með og upp á suðurströnd íslands, eða að vestan
upp í Grænlandshaf og Vestfirði. Þessi misþyngd loftsins
heldur ekki kyrru fyrir, heldur æðir til og frá og orsakar
bjá oss hina alkunnu vindsnúninga. Lágþrýstihvirfingur,
sem gengur í austur fyrir norðan ísland, veldur vind-
snúningi með sóla, wgengur út í«, sem svo er nefnt sunn-
anlands; en fari hann fyrir sunnan land, snýst vindur-
inn móti sólu, »gengur upp í«. Sé t. d. lágþrýsti lofts á
austurleið fyrir norðan land, orsakar það sunnan og suð-
vestan átt, meðan það er fyrir vestan land, en eftir því
sem það flyst austar, færist vindurinn meira í vestrið, og
þegar það er komið austur fyrir land, hefir vindurinn
snúist til norðvesturs eða norðurs. Gangi lágþrýsti sveip-
urinn aftur á móti fyrir sunnan land, veldur hann fyrst
sunnan eða suðaustan átt og snýst svo til austurs og
norðausturs eða norðurs, meðan hann gengur fram hjá.
Stundum fara þessi lágþrýsti norður eða suður, sjaldan
)>Föömuð af ylstraum á eina liliö,
á aöra af sæfrerans harðleikna takiw.