Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1917, Qupperneq 47

Ole Worm
47
kynjaverur, og reyndi að ráða úr því, hvort þær væru
orðnar til að vilja náttúrunnar.
Tveim árum síðar losnaði prófessorsembættið í grísku,
og fekk Worm það, en kendi og um hríð eðlisfræði.
Caspar Bartholin var um þær mundir prófessor í læknis-
fræði og var hann frægur mjög í þeirri grein, bæði utan-
lands og innan, en loks sagði hann af sjer því embætti
og varð prófessor í guðfræði; var þá Worm skipaður
1624 prófessor í læknisfræði og var það til dauðadags.
Hann hafði kvongast mágkonu Bartholins og komust
þannig tengdir á milli þessara tveggja nafnkunnu ætta.
Hann þótti góður læknir og rit hans um læknisfræði eru
mjög mörg, en þeirra skal ekki getið hjer. Samt var
hann í þeirri grein fastheldinn við fornar venjur; ekki
vildi hann fallast á kenningu Harvey’s um blóðrásina, og
mótmælti henni í riti. Ekki gazt honum heldur að því,
þegar Simon Paulli fór að lesa læknisfræði á dönsku fyrir
bartskerum, en þeir voru skurðlæknar þá. Samt var hann
einkar samvizkusamur læknir, og var það orsök að dauða
hans. Pað var þá siður lækna, þegar drepsóttir komu til
bæjanna, að þeir gáfu reglur um meðferð veikinnar, en
hypjuðu sig svo burt úr bænum og hjeldu til sveita til
að forðast veikina. Petta gerði Worm ekki. Hann var
kyr og annaðist læknisstörf sín. Og þegar pestin geisaði
í Kaupmannahöfn, gætti hann skyldu sinnar, en varð loks
veikur af sóttinni og andaðist 31. ágúst 1654. Var það í
mæli, að um það leyti, sem hann dó, hafi björt stjarna
blikað yfir húsi hans, en svo hrapað til austurs og slokkn-
að skyndilega. Má vera, að sagan sýni vinsældir Worms
meðal alþýðu. Úr sömu drepsótt ljetust tveir íslenzkir
skjólstæðingar Worms, Guðmundur Andrjesson og Run-
ólfur Jónsson, sem þá var rektor í Kristiansstad á Skáni.
Pegar Worm var seztur að heima á ættjörðu sinni,
tók hann til óspiltra málanna við vísindarannsóknir og