Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1917, Page 75

Nú á margur bágt
75
ingju, sem gengið hefur yfir Belgíu, hefur verið ritað tölu-
vert í íslenskum blöðum, og skal því eigi nánar talað um
það hjer. — Sumt ilt, setn þaðan hefur verið sagt, er þó
eigi rjett hermt, og má eigi trúa öllum frjettum í blöðun-
um. Ef t. a. m. Englendingar hefðu unnið eins marga og
mikla sigra, eins og sum íslensku blöðin hafa sagt, væri
nú minna orðið úr Pjóðverjum. en reyndin ber áreiðanlegt
vitni um. — Hins vegar skal hjer minst á tvö önnur lönd,
sem öllum almenningi á íslandi mun lítið um kunnugt, og
varla sjást nefnd á nafn í íslenskum blöðum. Pau hafa
bæði orðið miklu harðar úti en Belgía, og voru bæði fá-
tækari fyrir ófriðinn og voru því ver við honum búin.
Pessi lönd eru Pólland og Armenía.
Styrjöldin hefur geisað yfir PÓlland alt saman tvisv-
ar og sumstaðar fram og aftur.
Saga Póllands hefur lengi verið hörmunga saga. Á
18. öld skiftu stórveldin þrjú, Prússland, Rússland og
Austurríki, Póllandi á milli sín hvað eftir annað, í síðasta
sinn 1793, svo að ekkert varð þá eftir sjálfstætt af hinu
víðlenda ríki Pólverja. Landsmenn hafa síðan altaf átt
við þung kjör að búa. Peir hafa fyrst og fremst orðiþ
að berjast fyrir þjóðerni sínu, til þess að það
liði ekki undir lok fyrir ofurvaldi stórþjóðanna,
sem drotna yfir þeim. Pví næst hafa þeir orðið að berj-
ast fyrir lífinu. En af þessum ástæðum er fátækt almenn
þar í landi, þótt framfarir hafi verið þar nokkrar á síð-
ari árum.
Hinn rússneski hluti Póllands, sem enn er kallaður
konungsríkið Pólland, er 127319 ferh. kílómetrar að stærð,
eða hjer um bill sjöttungi stærra en ísland. íbúar eru
þar 12 miljónir. Samkvæmt opinberum skýrslum 1909
voru í öllu landinu að eins 61000 manna, sem höfðu
2000 kr. eða þar yfir í tekjur á ári. Af hjer um bil
5000000 manna, sem búa á landsbygðinni, gátu 857900