Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1917, Page 107

í’jóðjarðasalan
107
Enti er það ótalið við jarðasöluna, sem er óheilla-
vænlegast og hættulegast fyrir framtíð landsins og sjálf-
stæði. Einstaka landsmenn eru farnir að selja utan-
r í k i s m ö n n u m land og jarðir á íslandi, og það sjer-
staklega þær jarðir, sem hafnarstæði eru á. Sumt at
þeim eru þjóð- eða kirkjujarðir. Snemma á árinu 1910
var Neðri-Háls í Kjós, kirkjujörð, seld ábúanda fyrir 5000
kr. Á jörð þessari er hafnarstæði og mátti því ekki selja
hana. sbr. 2. gr. laganna, en þótt ráðherra væri kunnug-
ur að Hálsi, hefur hann eigi tekið þetta til greina. I fyrra
sumar var skýrt frá því í blöðunum, að hinn nýi eigandi
hefði selt bæði Háls og Laxárnes, sem er við Laxárvog
andspænis Hálsi, Englendingi nokkrum fyrir 32000 kr.;
20000 kr. af þessu voru fyrir Háls, sbr. Lögrjettu 19.
júní 1916, nr. 29.
Og landsstjórn og alþingi hefur eigi sjeð við slíku!
Rjett eftir miðja 19. öld reyndi Frakkastjórn að eign-
ast höfn á Islandi, Dýrafjörð vestra. Danska stjórnin,
sem hafði þá landsstjórnina á hendi, gætti hagsmuna ís-
lands, og ljet frönsku stjórnina eigi fá neina höfn. ís-
lendingar sjálfir ættu nú eigi að gæta ver hagsmuna þjóð-
fjelagsins en danska stjórnin.
Snemma á öldinni sagði markgreifinn af Lansdowne,
utanríkisráðgjafi Englands 1900—1905, í efri deild parla-
mentsins: »Vjer getum ekki Iátið sem vjer vitum ekki,
að hinar stóru þjóðir láta ár frá ári undan vaxandi þörf-
um til þess að færa út kvíarnar.« Reynslan hefur sýnt,
að þessi orð eru sönn.
Dr. Sigurd Ibsen, sonur skáldsins, sem er kunnastur
stórþjóðunum allra norskra stjórnmálamanna, þeirra sem
nú eru uppi, segir i ritgjörð einni, að »menn þurfi að
dvelja mörg ár í aðallöndum Evrópu til þess að fá fullan
skilning á því, með hve afskaplega miklum hroka stóru
þjóðirnar líti niður á smáþjóðirnar«. Smáþjóðir þær, sem