Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1962, Blaðsíða 127

127
þess að reyna að ákveða mismunandi útgeislun sólar til jarð-
arinnar beinlínis, en það er mjög örðugt, þar sem um litlar
sveiflur er að ræða, þá mældi hann endurkastið frá Úranusi,
er að sjálfsögðu stendur í beinum hlutföllum við geisla-
magn sólar á hverjum tíma, en þannig er hægt að mæla
geislunina af mikilli nákvæmni.
I stjörnukerfi okkar — Vetrarbrautinni — er fjöldi af
sólum hliðstæðum sól okkar og á ýmsum þróunarstigum.
Við samanburð má því fara nærri um hegðun okkar sólar,
eigi aðeins þúsundir milljóna ára aftur í tímann, heldur
einnig þúsundir milljóna ára fram á við. Ekkert bendir til
að sólin hafi breytt háttum sínum að ráði svo langt, sem
greint verður aftur, síðustu þúsund ármilljónirnar eða
muni gera það næstu þúsund ármilljónirnar og ekkert gef-
ur ástæðu til að ætla, að hún sé í flokki hinna svokölluðu
„breytilegu stjarna", er auka og minnka ljósmagn sitt á
reglubundnum tímabilum, sem þó eru mislöng frá einni
stjörnu til annarar. Væri svo, yrði breytingarskeið sólar að
vera mjög langt og óreglulegt, en að því hníga engin rök.
Það er einkum Dubois, sem reynt hefur að rökstyðja þá
kenningu, að sólin hafi tekið breytingum og þær hafi or-
sakað ísöldina. Hann hugsaði sér, að sólin hafi upphaflega
verið hvít stjarna og þá mjög heit, en hafi svo breyttst í
gula stjörnu og við það hafi kólnað all verulega hér á jörð-
inni, og hafi sú kæling haldið áfram allt Tertiærtímabilið.
Svo í upphafi Kvartæraldar hafi sólin farið að sveiflast frá
gulri til rauðrar stjörnu, og þessar sveiflur hafi orsakað hita-
breytingarnar á ísöld. Þegar sólin var rauð urðu ísskeið en
hlýviðrisskeið þegar hún var gul.
Síðar, eða um 1930, reyndi G. H. Simpson að útskýra ís-
öldina með þeirri kenningu, að sólin væri breytileg stjarna.
Hann ályktaði, að aukin geislun sólar mundi auka upp-
gufun og valda aukinni skýjahulu í gufuhvolfinu og úr-
felli á jörðunni. íÞessa kenningu rökstuddi hann með sam-
anburði við Venus og Marz. Fyrnefnd reikistjarna er nær