Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 02.02.1969, Blaðsíða 22

þá nemur uppskeruaukinn sem svarar 200—300 kg/ha af
heyi á dag. Upptaka af fosfór eykst sennilega ekki að sama
skapi, enda jarðvegurinn fastheldinn á fosfórinn. Afleið-
ingin af þessu er að fosfórmagn þurrefnis fellur úr um það
bil 0,30% P í 0,20% P á nokkrum dögum.
I tilrauninni, sem grein þessi fjallar um, var fyrsti sláttur
1963, 28/6. Þá var fosfórmagn töðunnar mun hærra í fyrri
en seinmi slætti. Sláttutíminn 1964 var 8/7, 1965, 7/7 og
1966, 12/7. Öll þessi ár var fosfórmagn heysins úr fyrra
slætti lágt og ekkert hærra en í hánni.
A þeim fimm árum sem tilraunin stóð nýtti gróðurinn
21—38% af fosfórnum, sem borinn var á (sjá töflu VII). Svo
sem eðlilegt má telja nýtist fosfórinn bezt þar sem minnst
var borið á af honum. Þar sem borið var á svipað magin af
fosfóráburði og algengt er meðal bænda, t. d. 78,7 kg/ha P
1962 og síðan árlega 26,2 kg/ha P, þar nýttist í kringum
30% af fosfórnum.
Eins og áður segir hefur eitthvað af fosfórnum, sem jurt-
inrar taka upphaflega upp verið í jarðveginum og er því
ekki alveg rökrétt að tala um nýtingu fosfóráburðar. Dr.
Björn Jóhammesson, 1961, notar orðið „fosfórjafnvægi“ í
svipaðri merkingu og skýrir það þannig: „Það tilgreimir,
hve mörgurn hundraðshlutum upptekinn fosfór nemur af
ábomum fosfór, hvorutveggja miðað við eitt sumar." Síðan
lagði dr. Björn saman ,,fosfórjafnvægi‘‘ fleiri ára og tók
meðaltall af því, og er þá komin alveg sams konar stærð og
hér er kölluð nýting fosfóráburðar.
Fyrir árlegan fosfóráburð, sem nam 26,2 kg/ha af fosfór,
en það er sami áburðarskammtur og notaður er í tilraun-
inni, sem þessi grein er urn, fann dr. Bjöm meðal-„fosfór-
jafnvægi“ 58—91%. En eins og fyrr segir var fosfórnýtingin
(meðail-„fosfórjafnvægi“) í Hvanneyrartilraunimni x kring-
um 30%. I fyrri hluta greinar sinnar skýrir dr. Bjöm frá
tilraun sem hann gerði í pottum, þar sem hann fann mun
lægra „fosfórjafnvægi“. Jarðvegurinn var mýrajarðvegur frá
Núpum í Ölfusi, mýrajarðvegur tekinn vestan Ingólfsfjalls
í Ölfusi, mýrajarðvegur frá Ytra-Hólmi og mýrajarðvegur
24