Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 02.02.1969, Blaðsíða 69

krafizt af bónda þar norður frá, en sunnar í Noregi, hvað
þekkingu og lagni í búskapnum snerti. Bændurnir þyrftu,
svo grasræktin gengi, að lifa sig inn í kjör plantnanna, vera
með fingurna í moldinni eins og það var orðað. Þetta ættum
við íslenzkir landbúnaðarfræðarar og íslenzkir bændur að
taka til athugunar og leggja niður harkaræktun og tillits-
leysi í meðförum með tún og gróður.
Athyglisverðar niðurstöður úr jarðvegsefnagreiningum
síðasta árs og ára eru m. a., eins og ég hefi áður vikið að í
greinum, mismunur á sýrustigi og kalkmagni eftir héruðum
og sveitum. Útsveitirnar með kaldara og rakara loftslagi hafa
jarðveg með lægra sýrustigi og minna kalkmagni en inn-
sveitirnar. Þó er erfitt að finna samband á milli sprettu, eins
og bændur gefa hana upp, og áður nefndra þátta. Má t. d.
nefna, að sýrustig er sama í jarðvegssýnum úr kölnum tún-
um á Skaga sem ókölnum. Einnig er vafasamt, að kalk-
magn þar sé lægra í þeim túnum, er kalin voru en hinum.
Hins vegar er kalkmagn yfirleitt mjög lágt í túnum þeirra
Skagabænda, og jafnframt eru þar mörg tún kalin og spretta
yfirleitt heldur léleg, og því hef ég talið rétt að reyna kölk-
un á þessum túnum þó engar tilraunaniðurstöður segi, að
fyrir kalk fáist uppskeruauki. í innsveitum hér á Norður-
landi er kalkmagn víðast það hátt, að kölkun verður að
teljast óþörf að sinni.
Oft hefur verið talað um, að kjarni sýri tún. Hafa menn
ekki verið á eitt sáttir um þetta atriði. Fræðilegur möguleiki
er á sýringu af völdum kjarna, ef gerlagróður moldarinnar
nær að breyta ammoníumhluta kjarnans í nítrat. Ég hefi
álitið, að þessar gerlaummyndanir á kjarnanum væru aðeins
af mjög skornum skammti í íslenzkri mold, en engar rann-
sóknir eru til að sanna eða afsanna það mál. Athugun hefur
þó verið gerð á því, hvort eldri tún hefðu lægra sýrustig en
yngri, en slíku mætti búast við ef um sýringu væri að ræða
af völdum kjarnans eða vegna annarra aðgerða í ræktun og
meðferð túnsins. Þessi athugun leiddi í ljós, að í öllum þeim
hreppum í Eyjafirði og vestar, sem sýni voru tekin til athug-
unar, reyndist sýrustigið óháð aldri túnanna (sjá töflu). —
71