Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 02.02.1969, Page 53

Um 1000 sveppategundir hafa fundizt hér á landi, þar af
um 200 hattsveppir. (Larsen, 1922)
4. Mosar (Bryophyta) eru grænar plöntur, með ófullkom-
inn stöngul og blcið, en rótarlausir. Þeir eru ekki eiginlegar
jarðvegsverur en víða í norðlægum löndum, mynda þeir
meira eða minna samfellt lag á yfirborði jarðvegsins, og því
má raunar skoða þá sem efsta jarðvegslagið, sem þá er kall-
að mosalag eða svarðlag. Þeir leggja og að sjálfsögðu til mik-
ið af efninu í efstu lögum jarðvegsins (moldinni). Þeir binda
raka og hindra því ofþorrnun jarðvegsins, svo og útgeislun
hans og kólnun. Dýralíf mosalagsins er oft mjög auðugt, og
raunar heill heimur út af fyrir sig. Hér hafa fundizt um 550
tegundir mosa, og er það auðugt miðað við ýmsa aðra plöntu-
flokka. (Hesselbo, 1918)
5. Fósturplöntur (Embryophyta) (einnig nefndar rótplönt-
ur, æðastrengjaplöntur o. £1.) eru taldar fullkomnastar allra
plöntufylkinganna, og það eru þær sem við í daglegu tali
köllum jurtir eða plöntur. Líkami þeirra er skiptur í rót,
stöngul og blöð, og er rótin oftast falin niðri í jarðveginum
ásamt hluta af stönglinum. f stönglinum eru fullkomnir
æðastrengir, og stoðvefur, sem gerir þessum plöntum fært
að vaxa til mikillar stærðar, og mun meiri en þekkist meðal
annarra plöntuflokka á landi. Fóstnrplönturnar eru einu
lífverurnar sem lifa í tveimur heimum, að hálfu jarðvegs-
verur, að hálfu loftverur, og afla sér næringar í þeim báð-
um. Hlutverk þeirra er að taka við þeim efnum, sem sveppir
og bakteríur og aðrar lífverur jarðvegsins hafa umbreytt og
brotið niður með lífsstarfsemi sinni, og mynda úr þeim líf-
ræn efni á ný, sem aftur geta fætt bæði landdýrin og jarð-
vegsverurnar.
Áhrif fósturplantnanna á jarðvegslífið og gagnkvæmt eru
því geysimikil, og sumpart lítið þekkt ennþá, enda eru augu
manna nú fyrst að opnast fyrir þýðingu jarðvegslífsins fyrir
plönturnar.
Um 450 tegundir fósturplantna vaxa hér á landi að stað-
aldri. (Flóra íslands, 1948, íslenzkar jurtir, 1945.)
55