Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 02.02.1969, Page 64

10. mynd. Mordýr. (Isotoma notabilis). Lengd dýrsins er um 1 mm.
Mordýr af þessu tagi erti algeng í jartfvegi á íslandi. (Högni Böðvarss.).
lirfur í jarðveginum eða í gróðursverðinum, og afla sér þar
næringar. Þá lifa flest skordýr í jarðveginum yfir veturinn
sem lirfur, púpur eða egg. Að mörgu leyti svara því skordýr-
in til fósturplantnanna; eru tveggja heima verur, eins og
þær, og gegna efalaust sambærilegu hlutverki á sinn hátt,
þótt minna sé um það vitað.
íslenzk skordýr hafa talsvert verið rannsökuð, og margt
um þau ritað á erlendum málum. Bezta yfirlitsverkið um
íslenzk skordýr er bók Svíans Carls H. Lindroth, Die Insek-
tenfauna Islands (1931), en margar ýtarlegri ritgerðir um ein-
staka flokka þeirra er að finna í safnritinu Zoology of Ice-
land. Þar á meðal er ritgerð Högna Böðvarssonar um væng-
leysingjana (Apterygota), sem nokkrum sinnum hefur verið
vitnað til í þessari grein.
11. Hryggdýr (Vertebrata) einkennast af hryggnum, sem
er hluti af beinakerfinu, eða hinu svonefnda innra stoðkerfi.
(Þar sem lesendur greinarinnar eru væntanlega sjálfir hrygg-
dýr, virðist óþarft að kynna þau nánar)
Þess var áður getið, að mjög fá hryggdýr væru eiginleg
jarðvegsdýr, enda þótt allmörg þeirra noti jarðveginn til hý-
býlagerðar.
í Evrópu er moldvarpan (Talpa europaea) langþekktasta
jarðvegsdýrið af þessu tagi, en hún hefur lagað sig svo að
aðstæðunum þar niðri, að hún er nú allsendis ófær um að
bjarga sér ofan moldar, t. d. er hún alveg blind. Margar mýs
60