Frjáls verslun - 01.01.1998, Qupperneq 66

LAXVEIÐI
Björn Snær Guðbrandsson viðskipta-
fræðingur. Allir útreikningar hér í
greininni eru byggðir á lokaritgerð
hans í viðskiptadeild fyrir nokkrum
árum. Ekki hefur verið ráðist i jafn
viðamikla úttekt á laxveiðinni sem at-
vinnugrein og gert er í ritgerð Björns.
FV-mynd: Kristín Bogadóttir.
UTLENDINGAR EYÐA UM
340 MILLJÓNUM
Erlendir laxveiðimenn
eyða um 240 milljónum í
veiðileyfi, fæði og gistingu
en þeir kaupa yfirleitt allan
þennan pakka í einu. Ætla
má að til viðbótar eyði þeir
svo um 100 milljónum í leið-
sögumenn, flug (margir
koma í einkaþotum), hót-
elgistingu, kaup á veiðibún-
aði hérlendis, reykingu á
laxi, þjórfé og annað.
„Þeir útlendingar, sem
koma á einkaþotum, fara yf-
irleitt beint upp í bílaleigu-
bíla og á veiðistað. Þegar
veiðinni er lokið fara þeir yf-
irleitt, án viðkomu annars
staðar, af landi brott. Þeir
eyða því ekki svo miklu í hótelgistingu hérlendis,” segir Björn.
B-ÁRNAR LÁGT METNAR
Varðandi nýtingu á stangveiðidögum kom fram í ritgerðinni að nýting í ám
í A-flokki (þ.e. veiði 500 laxar og meira) var um 97.6% og nýting á B-ám (þ.e.
veiði frá 100-500 laxar) var um 92%.
„Það er mjög góð nýting í þessum báðum ílokkum og hafi laxveiðimönn-
um ijölgað hlýtur það að hafa leitt til enn betri nýtingar í þessum flokkum og
aukinnar ásóknar í ár þar sem veiðast færri en 100 Iaxar á ári. Það kom mér á
óvart hvað verð á veiðileyfum í B-ám var tiltölulega lágt miðað við dýrari árn-
ar. Samkvæmt nýjustu tölum Landssambands veiðifélaga sýnist verðið enn
vera það miklu lægra að B-ár séu hagkvæmari kostur fyrir hinn almenna veiði-
mann sem kemur fýrst og fremst til að veiða en gerir minni kröfur til aðstöðu
á veiðisvæðinu. Ef eigendur sumra B-áa leggðu meira í aðbúnað veiðimanna
gætu þeir selt leyfin dýrar og aukið þar með tekjur sínar. Þetta er mögulegt
ef áin býður upp á fallegt umhverfi og góða veiðistaði. Þarna er vannýttur
tekjumöguleiki, sýnist mér.“
Björn Snær segir að framangreindar tölur segi ekki allt um umfang lax-
veiðinnar. Af þeim séu ýmsar afleiddar tekjur til samfélagsins. Tekjur bænda,
sem eiga veiðirétt, skili sér í sköttum. Þar má líka nefna að þessar tekjur styðji
við áframhaldandi byggð á sumum svæðum. Fjöldi fólks hefúr atvinnu í
tengslum við veiðina og henni fylgja einnig töluverð kaup á aðföngum eins og
áður hefur verið nefnt.
AUÐVELT AÐ SÆKJA Á MARKHÓPINN
Þegar Björn Snær var að vinna að ritgerð sinni sá hann að markaðsstarf
var nánast ekkert í þessum atvinnuvegi. Það hefur þó breyst frá því sem áður
var.
„Það kom mér á óvart að það var nánast engin skipulögð markaðssetning
fslenskra laxveiðiáa erlendis. Veiðileyfasalan byggðist á sömu mönnunum ár
eftir ár sem tóku með sér félaga og vini. Hins vegar þarf að viðhalda áhuga út-
lendinganna því nýir taka við og það er töluverð samkeppni um þessa veiði-
menn. I raun er markhópurinn frekar þröngur og auðvelt að sækja á hann.
Þetta eru gæði sem höfða til fremur fámennra hópa erlendis sem eru í veiði-
klúbbum og því auðvelt að ná til þeirra. Erlendu veiðimennirnir eru geysi
verðmætir því þeir koma á dýrasta tímanum og tappa af framboðinu sem þýð-
ir að það er hægt að bjóða jaðartímana, þegar veiðivon er minni, á hærra
verði,“ segir Björn Snær. SD
Uriðrik Stefánsson, forstöðumaður markaðs-
sviðs Skeljungs og fyrrum formaður
Stangaveiðifélags Reykjavíkur, segir að
staða laxveiðinnar sem atvinnugreinar á Islandi sé
sterk og að aukin eftirspurn sé eftir veiðileyfum.
Hann segir að útlendir veiðimenn, sem meðal ann-
ars hafi sótt í veiði til Kólaskaga í Rússlandi undan-
farin ár, sæki núna í auknum mæli til Islands. Sömu-
leiðis hafi laxveiði í Noregi og Skotlandi brugðist og
þaðan sé að vænta margra veiðimanna á komandi
sumri. Friðrik hefur setið í stjórn Stangaveiðifélags
Reykjavíkur undanfarin tólf ár, fyrst sem varafor-
maður en undanfarin fimm ár sem formaður. Hann
lét af formennskunni á síðasta ári.
SAMKEPPNIFRÁ ÚTLÖNDUM
Fyrir nokkrum árum fengu íslensku veiðiárnar
harða samkeppni frá Kólaskaga í Rússlandi. Þar var
boðin ódýrari veiði og gnægð fiskjar. Þá fór saman
dalandi veiði hér, ásamt því að verðlag haföi farið
stígandi jafnt og þétt.
,Á Kólaskaga var og er gífurlegt magn af fiski í
ánum, mun meira en hér og er þó Island í sérflokki
í Evrópu. Evrópubúum, og ekki síður Ameríkönum,
66