Morgunblaðið - 13.01.2001, Qupperneq 12

FRÉTTIR
12 LAUGARDAGUR 13. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
SKILAFRESTUR skattframtals
fyrir árið 2000 verður fyrir einstak-
linga 19. mars nk. en kjósi menn að
telja fram á Netinu rennur frestur-
inn út 2. apríl. Meginástæða þess að
fresturinn til að skila skattframtali
færist fram í marsmánuð úr febrúar
er sú að í ár verða fleiri upplýsingar
prentaðar á framtalseyðublöðin og
til að tryggja að þær séu sem ná-
kvæmastar er nauðsynlegt að seinka
dreifingu framtalanna, að sögn Indr-
iða Þorlákssonar ríkisskattstjóra.
Hann segir þessa seinkun og dreif-
ingu á framtölum væntanlega varan-
lega.
Fyrir einstaklinga í atvinnurekstri
rennur frestur til að skila skattfram-
tali út 26. mars eða 9. apríl sé talið
fram á Netinu. Skilafrestur lögaðila
er til 31. maí.
Rúmlega 70.000 netframtöl
bárust skattstjóra í fyrra
Í fyrra bárust ríkisskattstjóra rétt
rúmlega 70.000 rafræn skattframtöl
og er það mikil aukning frá árinu áð-
ur en þá bárust innan við 20.000 net-
skattframtöl. Indriði segir að starfs-
menn ríkisskattstjóra hafi verið
mjög ánægðir með undirtektirnar
við netframtölum í fyrra. Hann segir
fremur lítið hafa borið á því að fólk
hafi lent í tæknilegum ógöngum við
framtölin en hægt hafi verið að óska
aðstoðar með tölvupósti eða hringja
á skrifstofu ríkisskattstjóra. Net-
framtölin hafa sjálfvirkar villupróf-
anir og því þarf framteljandi ekki að
leggja saman og er minni hætta á
villum vegna mistaka í samlagningu.
Indriði segir að öll eyðublöð séu til á
Netinu.
Sú breyting er gerð í ár að hægt er
að prenta öll eyðublöð út af Netinu,
þar með talið skattframtalið sjálft,
svo að fólk geti gert uppkast áður en
hafist er handa við að telja fram.
Þess vegna verður skattframtal-
seyðublaðið ekki sent út í tvíriti en
hægt er að ná sér í viðbótarblöð á
Netið eða á skrifstofum ríkisskatt-
stjóra. Aðgangsorð að netframtali er
prentað á skattframtalsseyðublöðin
sem send eru í pósti til fólks.
Indriði segir erfitt að meta sparn-
að embættisins vegna þess að fólk sé
farið að telja í auknum mæli fram á
Netinu. Hann segir málið vera tví-
þætt. Mikil vinna liggi í því að for-
skrá upplýsingar í meira mæli en áð-
ur hefur verið gert. Í fyrra hafi verið
búið að skrá inn á framtalseyðublöð-
in allar tekjur manna frá Trygginga-
stofnun, lífeyrissjóðunum og at-
vinnuleysistryggingum. Í ár verði
bætt við, hjá einstaklingum utan
rekstrar, upplýsingum frá Fast-
eignamati ríkisins um fasteignir, frá
Bifreiðaskráningu um bílaeign og
einnig verða launaupplýsingar frá
allmörgum stórum launagreiðend-
um. Indriði segir að til þess hafi ver-
ið mælst við 100 stærstu launagreið-
endur á landinu að þeir létu
ríkisskattstjóra í té upplýsingar með
þessum hætti. Hann segir að ekki sé
enn ljóst hve stór hluti þeirra verði
við þessu en þó hafi undirtektir verið
góðar. Hann segist því búast við
upplýsingum frá mjög mörgum af
þessum fyrirtækjum og væntanlega
fleirum sem notist við sama launa-
kerfið því að nauðsynlegt sé fyrir
skattstjóra að upplýsingar berist á
tilteknu formi og með miklu öryggi
um að þær séu réttar og rétt flokk-
aðar.
Um 67.000 framteljendur fengu í
fyrra skattframtalseyðublöð með
fyrirframskráðum upplýsingum og
þá voru tekjur áætlaðar allt að 42
milljarðar. Indriði segir að í ár muni
þessi hópur stækka mjög mikið og
hjá mjög stórum hluta framteljenda
munu einhverjar upplýsingar birtast
og líklega stærstur hluti upplýsing-
anna hjá mjög stórum hópi.
Indriði segir að fasteignamats-
upplýsingar sem prentaðar verði á
framtalseyðublöð verði þær sömu og
fólk hafi fengið sendar í pósti frá
Fasteignamati ríkisins. Upplýsingar
um bílaeign verði um eignaraðild,
þ.e. tegund og árgerð bifreiðar sem
viðkomandi er skráður fyrir, en fólk
þurfi eftir sem áður að færa inn verð-
mæti bifreiðar. Fólk fær áfram sent í
pósti launamiða frá launagreiðend-
um þannig að unnt er að bera saman
upplýsingar á honum og framtal-
seyðublaði. Indriði segir að fari svo,
að upplýsingar á eyðublaðinu séu
ekki þær sömu og á launamiða, geti
fólk leiðrétt það í sérstökum reit á
framtalinu.
Seinkun á dreifingu og skilum
framtala væntanlega varanleg
Indriði segir meginástæðu þess að
ríkisskattstjóri seinki dreifingu
framtala þá, að verið sé að gefa upp-
lýsingagjöfum tækifæri á að gera
sínar upplýsingar sem réttastar.
Hann segir að mikil áhersla sé lögð á
að fá nákvæmar upplýsingar sem
ekki þurfi að breyta nema í undan-
tekningartilvikum. Tæknileg vinnsla
hjá embættinu sé ekki ástæða seink-
unarinnar því hafist hafi verið handa
við hana strax í haust og allt hafi
gengið samkvæmt áætlun. Seinkun-
in sé óhjákvæmileg afleiðing af
breyttum vinnubrögðum við fram-
talsgerðina. Indriði segir að búast
megi við að þessi breyting verði var-
anleg og býst ekki við að skil á skatt-
framtali 2001 verði fyrr á árinu en
nú. Fyrirtækin og stofnanirnar þurfi
að hafa sínar upplýsingar tilbúnar og
hreinar og embætti skattstjóra þurfi
að taka á móti þeim, vinna úr þeim
og ganga úr skugga um að þær séu í
lagi. Síðan þurfi að prenta upplýs-
ingarnar á framtalseyðublöðin og í
fyrra hafi sú prentun tekið tíu daga
enda prentað á um 200.000 framtöl.
Þrátt fyrir þetta verða álagning-
arseðlar sendir út á sama tíma og
verið hefur, segir Indriði. Hann seg-
ir að meiri vinna sé í undirbúningi en
vonast til að það skili sér í minni
vinnu og styttri tíma við úrvinnslu á
framtölunum.
Samkvæmt breytingu á tekju-
skattslögum sem gerð var rétt fyrir
áramót ákveður fjármálaráðherra
með auglýsingu hvenær álagning
skuli fara fram að fengnum tillögum
ríkisskattstjóra. Hann hefur ákveðið
að álagningardagar séu eigi síðar en
31. júlí fyrir einstaklinga en fyrir
lögaðila eigi síðar en 31. október.
Þegar sú ákvörðun liggur fyrir,
ákveður ríkisskattstjóri skilafresti
skattframtals. „Það er ekki lengur
bundið í lög eins og áður var,“ bætir
Indriði við.
Skilafresti á skatt-
framtölum seink-
að til 19. mars
Skattframtölum skilað á hefðbundinn hátt til Skattstjórans í Reykjavík.
Ríkisskattstjóri áætlar
að enn fleiri muni í ár
skila framtölum sínum
um Netið, en í fyrra
voru það um 70 þúsund
einstaklingar. Á framtöl
einstaklinga verða
prentaðar upplýsingar
um bílaeign og fast-
eignir og í nokkrum til-
vikum um launa-
greiðslur.
SVEITARSTJÓRN Búðahrepps í
Fáskrúðsfirði samþykkti bókun um
síðustu helgi þar sem lýst var miklum
áhyggjum vegna fyrirhugaðra breyt-
inga á starfsemi og starfsmannahaldi
Rafmagnsveitna ríkisins, RARIK, á
Austurlandi. Krafðist sveitarstjórnin
þess að breytingarnar yrðu endur-
skoðaðar og við þá endurskoðun verði
öryggi og velferð íbúanna sem svæðið
byggja „sett skör hærra en EES-
pappírar á skrifborðum hinna háu
herra í Reykjavík“, svo vitnað sé
beint í bókunina. Rafmagnsveitu-
stjóri, Kristján Jónsson, hefur nú
sent sveitarstjórninni svarbréf þar
sem fyrirtækið m.a. harmar „þann
djúpstæða misskilning“ sem ýmsar
fullyrðingar í bókuninni bera vott um.
Í bókuninni frá Búðahreppi er
einnig lýst áhyggjum af því ef skrif-
stofu RARIK í bænum verði lokað og
þjónustan að mestu flutt til Reykja-
víkur. Engin vissa sé fyrir því að bak-
vakt verði á staðnum eða nokkur
starfsmaður þegar fram líða stundir,
en núna eru tveir starfsmenn RARIK
á Fáskrúðsfirði. Í bókuninni eru
stjórnvöld einnig gagnrýnd og furðar
sveitarstjórnin sig á þeirri byggða-
stefnu sem ríkisstjórnin virðist líða í
þessum breytingum hjá RARIK.
Þjónustan við íbúa svæðisins skuli
skert, óöryggi byggðarinnar aukið og
störfum fækkað.
Í svarbréfinu bendir rafmagns-
veitustjóri á að RARIK sé að ganga í
gegnum miklar breytingar á skipu-
lagi vegna krafna sem ný raforkulög
leggja því á herðar. Breytingarnar
verði óhjákvæmilega til þess að verk-
svið ýmissa starfsmanna breytist og
áherslur í innri málum fyrirtækisins
verði aðrar.
Raforkulögin, sem taka eiga gildi
um mitt árið 2002, kveða m.a. á um að
RARIK og önnur orkufyrirtækii
þurfa að skipta starfseminni upp í
fjóra þætti, samkvæmt tilskipun
EES. Þessir þættir eru sjálf orku-
vinnslan og síðan flutningur, dreifing
og sala orkunnar. Orkuvinnslan og
salan eru á samkeppnismarkaði,
samkvæmt tilskipuninni, en flutning-
ur og dreifing háð einkaleyfum. Þess-
ar breytingar hafa það m.a. í för með
sér að RARIK þarf að aðgreina inn-
heimtuna frá öðrum rekstri og gera
breytingar í sölumálum.
Rafmagnsveitustjóri segir í
svarinu til Fáskrúðsfirðinga að
skipulagsbreytingarnar muni ekki
leiða til neinna breytinga á starfs-
mannahaldi „umfram það sem verið
hefði við óbreytt skipulag“. Starfs-
stöðinni á Fáskrúðsfirði verði ekki
lokað en verksviði hennar breytt.
Kristján segir að bakvaktir verði
áfram og ekkert slakað á í rekstrar-
öryggi sem verið hefur. Enga þjón-
ustuþætti á að flytja til Reykjavíkur
en hins vegar á að efla yfirumsjón
sölumála og gera hana markvissari,
„til að búa fyrirtækið sem best undir
aukna samkeppni á því sviði“. Síðan
segir í svarbréfi rafmagnsveitu-
stjóra:
„Þær skipulagsbreytingar, sem nú
er verið að vinna að innan RARIK,
munu ekki hafa í för með sér skerð-
ingu á þjónustu við íbúa svæðisins,
þær munu ekki draga úr öryggi
byggðarinnar og þær hafa ekki í för
með sér fækkun starfa í byggðarlag-
inu... Fyrirtækið hefur lagt mikla
áherslu á samstarf og samvinnu við
heimamenn í þeim málum, sem til
framfara horfa eins og dæmin sanna.
Vonandi munu samskipti þess við
sveitastjórnarmenn í Búðahreppi
halda áfram að þróast og dafna, þeg-
ar hinn leiði misskilningur, sem fram
kemur í ofannefndri bókun, hefur
verið leiðréttur.“
Sveitarstjórinn vonast til að
RARIK hafi rétt fyrir sér
Steinþór Pétursson, sveitarstjóri
Búðahrepps, sagði við Morgunblaðið
að svar rafmagnsveitustjóra skýrði
margt og eyddi óvissu varðandi suma
þætti málsins. Sveitarstjórnin hefði
hins vegar heyrt aðra hlið á málinu.
Nú væri hið gagnstæða fullyrt og
ekki væri hægt að þræta um það.
Steinþór vonaðist til að allt gengi
þetta eftir hjá RARIK og að breyt-
ingarnar hefðu í för með sér aukna
þjónustu, bætt öryggi íbúanna í raf-
orkumálum og að störfum fækkaði
ekki í byggðarlaginu. Um meintan
misskilning Búðahrepps, sem RA-
RIK harmar, sagði Steinþór að hann
væri þá einnig innan fyrirtækisins og
greinileg óvissa væri þar á bæ vegna
þessara breytinga sem fyrir dyrum
stæðu. Steinþór átti von á því að
sveitarstjórnin myndi svara RARIK
formlega og að minnsta kosti þakka
fyrir bréfið.
RARIK harmar „djúp-
stæðan“ misskilning
Sveitarstjórn Búðahrepps í Fáskrúðsfirði óttast
breytingar á starfsemi RARIK á Austurlandi
LÍKLEGA er betra að ganga vel frá
skipum og bátum þegar hvessir
eins og nú er. Hvassviðri verður
víða um land um helgina og er viss-
ara að treysta böndin víðar er á
fleytunum þegar svo háttar.
Morgunblaðið/Ásdís
Böndin treyst